Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' એ પ્રમાણે નીચેના આઠ ન જાણે - ન જુએ. ઉપરના ચાર જાણે-જુએ. ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૬, ઉદ્દેશા-૯નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૩, ઉદ્દેશો-૧૦ “અન્યતીર્થિકો સૂત્ર-૩૨૦ ભગવદ્ ! અન્યતીર્થિકો એમ કહે છે યાવ-પ્રરૂપે છે, જેટલા જીવો રાજગૃહનગરમાં છે, તે સર્વેના સુખ અથવા દુઃખને કોઈ બોરના ઠળીયા-વાળ-વટાણા-અડદ કે મગ પ્રમાણ તેમજ જૂ કે લીખ પ્રમાણ જેટલું પણ બહાર કાઢીને દેખાડવા સમર્થ નથી. ભગવદ્ ! એમ કહ્યું તેનું શું કારણ ? ગૌતમ ! અન્યતીર્થિકો જે આમ કહે છે યાવત્ પ્રરૂપે છે, તે મિથ્યા કહે છે. હે ગૌતમ ! હું એમ કહું છું યાવત્ પ્રરૂપું છું કે સર્વલોકમાં સર્વ જીવોને કોઈ સુખ કે દુઃખ પાવત્ દેખાડી ન શકે. ભગવન્! એમ કેમ કહ્યું ? ગૌતમ ! આ જંબુદ્વીપ યાવતું પરિક્ષેપ વડે વિશેષ અધિક કહ્યો છે. કોઈ મહર્ફિક યાવત્ મહાનુભાગ દેવ, એક મોટો વિલેપનવાળો ગંધનો ડાબલો લઈને, ઉઘાડીને, યાવત્ ‘આ જાઉં છું કહી આખા જંબુદ્વીપને ત્રણ ચપટીમાં 21 વખત ફરી શીધ્ર પાછો આવે. હે ગૌતમ ! તે સંપૂર્ણ જંબુદ્વીપ. તે ગંધ પુદ્ગલોથી સ્પષ્ટ થાય ? હા, થાય. ગૌતમ ! તે ગંધ-પુદ્ગલોને બોરના ઠળીયા જેટલાં પણ યાવત્ દર્શાવવા સમર્થ છે ? ના, ભગવન્! તેમ ન થાય તે હેતુથી કહ્યું કે યાવત્ જીવોનાં સુખ-દુઃખને બહાર કાઢીને કોઈને દેખાડવા સમર્થ નથી. સૂત્ર-૩૨૧ ભગવન્! શું જીવ ચૈતન્ય છે કે ચૈતન્ય જીવ છે? ગૌતમ! જીવ નિયમા ચૈતન્ય છે, ચૈતન્ય નિયમાં જીવ છે. ભગવન્! શું નૈરયિક જીવ છે કે જીવ નૈરયિક છે ? નૈરયિક નિયમા જીવ છે. જીવ નૈરયિક પણ હોય કે અનૈરયિક પણ હોય. ભગવન્! શું જીવ અસુરકુમારરૂપ છે કે અસુરકુમાર જીવરૂપ છે ? ગૌતમ ! અસુરકુમાર તો નિયમાં જીવ છે. જીવ અસુરકુમાર હોય કે અસુરકુમાર ન પણ હોય. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી સર્વ દંડક કહેવો. ભગવદ્ ! જીવે(પ્રાણ ધારણ કરે) તે જીવ કહેવાય કે જે જીવ હોય તે જીવે (પ્રાણ ધારણ કરે) ? ગૌતમ ! જીવે તે નિયમાં જીવ છે. જીવ જીવે કે ન પણ જીવે. ભગવન્! જીવે તે નૈરયિક હોય કે નૈરયિક હોય તે જીવે ? ગૌતમ ! નૈરયિક નિયમા જીવે. જીવે તે નૈરયિક હોય કે ન પણ હોય. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવું. ભગવનું ભવ્ય, નૈરયિક હોય કે નૈરયિક હોય તે ભવ્ય હોય? ગૌતમ ! ભવ્ય, નૈરયિક હોય કે ન પણ હોય. નૈરયિક પણ ભવ્ય હોય કે ન પણ હોય. એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવું. સૂત્ર-૩૨૨ ભગવન્અન્યતીર્થિકો એમ કહે છે યાવત્ પ્રરૂપે છે કે એમ નિશ્ચિત છે કે સર્વ પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વ એકાંતે દુઃખરૂપ વેદનાને વેદે છે, હે ભગવન! તે કેવી રીતે બને ? ગૌતમ ! તે અન્યતીર્થિકો યાવતું એમ મિથ્યા કહે છે. હે ગૌતમ ! હું એમ કહું છું, યાવત્ પ્રરૂપું છું કે કેટલાક પ્રાણો-ભૂતો-જીવો-સત્ત્વો એકાંત દુઃખરૂપ વેદના વેદે છે અને કદાચ સુખને વેદે છે. કેટલાક પ્રાણો-ભૂતો-જીવો-સત્વો એકાંત શાતા વેદનાને વેદે છે અને કદાચિત્ દુઃખને વેદે છે. કેટલાક પ્રાણો-ભૂતો-જીવો-સત્વો વિવિધરૂપે વેદના વેદે છે. કદાચિત્ સુખને કે દુઃખને વેદે છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 116
