Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ ભગવન્! ત્યાં બાદર પૃથ્વીકાય, બાદર અગ્નિકાય છે ? ના, ગૌતમ ! તેમ નથી. સિવાય કે વિગ્રહગતિ સમાપન્નક અગ્નિ જીવો હોય. ભગવન્! ત્યાં ચંદ્રાદિ છે? ના, ગૌતમ ! તેમ નથી. ભગવદ્ ! ત્યાં ચંદ્રાભા આદિ છે? ગૌતમ ! ના, તેમ નથી. એ પ્રમાણે સંપૂર્ણ વક્તવ્યતા સનતકુમાર અને માહેન્દ્ર કલ્પમાં જાણવી. વિશેષ એ કે- ત્યાં વર્ષા આદિ કાર્યો દેવો, એકલા જ કરે છે. એ રીતે બ્રહ્મલોકમાં પણ જાણવું. એ રીતે બ્રહ્મલોકની ઉપર બાર દેવલોક સુધી સર્વ સ્થાને પૂર્વોક્ત કથના કરવું. આ સર્વ સ્થાને વર્ષા આદિ કાર્યો માત્ર વૈમાનિક દેવો કરે છે. તથા બધે બાદર - પૃથ્વી, અપૂ, વનસ્પતિકાયનો પ્રશ્ન કરવો. તેના ઉત્તર આદિ બધું જ પૂર્વવત્ જાણવું. 314. તમસ્કાયમાં અને પાંચમાં કલ્પમાં અગ્નિકાય અને, પૃથ્વીકાય સંબંધે પ્રશ્ન કરવા. રત્નપ્રભા આદિ પૃથ્વીઓમાં અગ્નિકાય સંબંધે પ્રશ્ન કરવા. પાંચ કલ્પની ઉપર, સર્વ સ્થાનોમાં તથા કૃષ્ણરાજિમાં અપુકાય, તેઉકાય, વનસ્પતિકાય સંબંધે પ્રશ્ન કરવા. સૂત્ર-૩૧૫ ભગવન આયુબંધ કેટલા પ્રકારે છે? ગૌતમ ! છ પ્રકારે. તે આ - જાતિનામનિધત્તાયુ, ગતિનામનિધત્તાયુ , સ્થિતિનામનિધત્તાયુ, અવગાહનાનામનિધત્તાયુ, પ્રદેશનામનિધત્તાયુ, અનુભાગનામનિધત્તાયુ. વૈમાનિકો સુધી 24 દંડકોમાં આયુબંધ સંબંધે આ આલાવો કહેવો. ભગવન્! શું જીવ, જાતિનામનિધત્ત યાવત્ અનુભાગનામનિધત્ત છે ? ગૌતમ! જીવ જાતિનામનિધત્ત રૂપ પણ છે યાવત્ અનુભાગનામનિધત્ત રૂપ પણ છે. આ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી દંડક કહેવો. ભગવદ્ જીવો જાતિનામનિધત્તાયુ, યાવત્ અનુભાગનામ નિધત્તાયુ છે ? ગૌતમ ! તે છ એ છે. આ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી આ દંડક કહેવો. ભગવદ્ ! શું જીવો જાતિનામ નિધત્ત છે? જાતિનામ, નિધત્ત આયુ છે? જાતિનામ નિયુક્ત છે ? જાતિનામાં નિયુક્તાયુ છે ? જાતિ ગોત્ર નિધત્ત છે ? જાતિગોત્ર નિધત્તાયુ છે? જાતિગોત્ર નિયુક્ત છે? જાતિગોત્ર નિયુક્તાયુ છે? જાતિનામ ગોત્ર નિધત્ત છે ? જાતિનામ ગોત્ર નિધત્તાયુ છે? જાતિનામ ગોત્ર નિયુક્ત છે ? જાતિનામ ગોત્ર નિયુક્તાયુ છે? યાવત્ અનુભાગ નામ ગોત્ર નિયુક્તાયુ છે ? હા, ગૌતમ ! જાતિનામ ગોત્ર નિયુક્તાયુ યાવત્ અનુભાગ નામ ગોત્ર નિયુક્તાયુ છે. આ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી દંડક કહેવો. સૂત્ર-૩૧૬ ભગવદ્ ! શું લવણસમુદ્ર ઉચ્છિતોદક, પત્થડોદક, શ્રુભિતજળ, અશુભિતજળ છે ? ગૌતમ ! લવણસમુદ્ર ઉચ્છિતોદક(ઉછળતા પાણીવાળો) છે, પત્થડોદક(સમતલ જળવાળો નહીં). સુભિતજળ છે, અણુભિતજળ નથી. અહીંથી આરંભી જીવાજીવાભિગમ સૂત્રાનુસાર જાણવું યાવત્ તે હેતુથી... હે ગૌતમ ! બાહ્ય દ્વીપ સમુદ્રો પૂર્ણ, પૂર્ણ પ્રમાણવાળા, છલોછલ ભરેલા, છલકતા, પરિપૂર્ણ ભરેલા ઘટપણે રહે છે. સંસ્થાનથી એકાકાર, વિસ્તારથી અનેકવિધિ વિધાના, બમણા બમણા પ્રમાણવાળા યાવત્ તિર્થાલોકમાં અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્રો, સ્વયંભૂરમણ પર્યવસાનવાળા હે શ્રમણાયુષો ! કહ્યા છે. ભગવદ્ ! દ્વીપ સમુદ્રો કેટલા નામધેય કહ્યા છે? ગૌતમ ! લોકમાં જેટલા શુભ નામ- શુભ રૂપ- શુભ ગંધશુભ રસ- શુભ સ્પર્શ છે, એટલા દ્વીપસમુદ્રોના નામ કહ્યા છે. એ પ્રમાણે શુભ નામ, તેનો ઉદ્ધાર, પરિણમન જાણવા. સર્વે જીવોનો ત્યાં ઉત્પાદ જાણવો.. ભગવન્! આપ ખો છો, તે એમ જ છે, તે એમ જ છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 114
