Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 21

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ 57. ભગવદ્ ! પૃથ્વીકાયિકોના કેટલા લાખ આવાસો છે ? ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયિકોના અસંખ્યય લાખ આવાસો કહ્યા છે. એ પ્રમાણે હે ગૌતમ ! યાવતુ જ્યોતિષ્કના અસંખ્યાત લાખ આવાસો છે. ભગવદ્ ! સૌધર્મકલ્પમાં કેટલા લાખ વિમાનવાસો છે ? ગૌતમ ! ૩૨-લાખ વિમાનાવાસ છે. એ રીતે ક્રમશઃ વિમાનાવાસો હવેની ગાથામાં જણાવે છે - - 58. સૌધર્મકલ્પમાં ૩૨-લાખ, ઈશાનમાં ૨૮-લાખ, સનસ્કુમારમાં ૧૨-લાખ, માહેન્દ્રમાં ૮-લાખ, બ્રહ્મ લોકમાં ૪-લાખ, લાંતકમાં 50,000, મહાશુક્રમાં 40,000, સાહસારમાં 6000 વિમાનાવાયો છે. પ૯. આતંત-પ્રાણત કલ્પે 400, આરણઅમ્રુત કલ્પે 300, એમ કુલ 700 છે. 60. નીચલી રૈવેયકે 111, મધ્યમે 107 અને ઉપલીમાં 100 તથા અનુત્તરમાં ૫-વિમાનાવાયો છે. સૂત્ર-૬૧ - પૃથ્વી(નરકભૂમિ) આદિ આવાસોમાં - સ્થિતિ, અવગાહના, શરીર, સંઘયણ, સંસ્થાન, વેશ્યા, દષ્ટિ, જ્ઞાન, યોગ, ઉપયોગ એ દશ સ્થાનો પર વિચારણા કરી છે. સૂત્ર-૬૨ ભગવદ્ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક-એક નરકાવાસમાં નૈરયિકોના કેટલા સ્થિતિ સ્થાન કહ્યા છે ? ગૌતમ ! અસંખ્ય સ્થિતિ સ્થાનો છે. તે આ - જઘન્ય સ્થિતિ દશ હજાર વર્ષ છે, તે એક સમયાધિક, બે સમયાધિક યાવત્ અસંખ્યય સમયાધિક તથા તેને ઉચિત ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પણ એ પ્રમાણે છે. ભગવદ્ ! રત્નપ્રભા પ્રથ્વીના 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક-એક નરકવાસમાં વસનાર જઘન્યસ્થિતિક નૈરયિક શું ક્રોધ ઉપયુક્ત છે ? કે માન-માયા-લોભ ઉપયુક્ત છે? ગૌતમ ! 1. તે બધા ક્રોધોપયુક્ત છે, અથવા 2. ઘણા ક્રોધી અને એક માની, અથવા 3. ઘણા ક્રોધી અને માની છે, અથવા 4. ઘણા ક્રોધી અને એક માયી છે, અથવા 6. ઘણા ક્રોધી અને એક લોભી છે અથવા 7. ઘણા ક્રોધી. અને ઘણા લોભી છે - અથવા 1. ઘણા ક્રોધી, એક માની, એક માયી છે. અથવા 2. ઘણા ક્રોધી, એક માની, ઘણા માયી છે. અથવા 3. ઘણા ક્રોધી, ઘણા માની, એક માયી છે. અથવા 4. ઘણા ક્રોધી, ઘણા માની, ઘણા માયી છે. આ પ્રમાણે ક્રોધ-માન-લોભ વડે ચાર ભેદ, આ પ્રમાણે ક્રોધ-માયા-લોભ વડે ચાર ભેદ. પછી માન, માયા, લોભની સાથે ક્રોધ વડે ભંગ કરવા તે ચતુષ્ક સંયોગી આઠ ભંગ થશે. આ રીત ક્રોધને છોડ્યા સિવાય ૨૭-ભંગ કહેવા. ભગવદ્ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વીના 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક-એક નરકાવાસોમાં એક સમયાધિક જઘન્યસ્થિતિ વર્તીત નૈરયિકો શું ક્રોધોપયુક્ત છે? કે માન-માયા-લોભોપયુક્ત છે ? ગૌતમ ! એક ક્રોધી, એક માની, એક માયી, એક લોભી હોય છે અથવા ઘણા ક્રોધી, ઘણા માની, ઘણા માયી, ઘણા લોભી હોય છે અથવા કોઈ એક ક્રોધી અને માની હોય અથવા કોઈ એક ક્રોધી અને ઘણા માની હોય એ રીતે 80 ભેદ થયા. એ પ્રમાણે યાવતુ સંખ્યય સમયાધિક સ્થિતિવાળા નૈરયિક માટે જાણવું. અસંખ્યય સમયાધિક સ્થિતિને ઉચિત ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિમાં ૨૭-ભાંગા કહેવા. સૂત્ર-૬૩ ભગવદ્ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક-એક નરકાવાસમાં નૈરયિકોના અવગાહના સ્થાન કેટલા છે ? ગૌતમ ! અસંખ્યાત અવગાહના સ્થાનો છે. તે આ - જઘન્ય અવગાહના, પ્રદેશાધિક જઘન્ય અવગાહના, દ્વિપ્રદેશાધિક જઘન્ય અવગાહના યાવત્ અસંખ્યાત પ્રદેશાધિક જઘન્યાવગાહના, તેને પ્રાયોગ્ય ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 21