Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ થાય અને તે ત્યાં બીજા દેવો કે બીજા દેવોની દેવી સાથે આલિંગન કરીને પરિચારણા(કામભોગ સેવન) કરતા નથી. પોતાની દેવીઓને વશ કરીને પરિચારણા કરતા નથી. પણ પોતે જ પોતાને વિક્ર્વીને પરિચારણા કરે છે. એ રીતે એક જીવ એક જ સમયે બે વેદને વેદે છે - સ્ત્રીવેદ અને પુરુષવેદ. એ પ્રમાણે પરતીર્થિક વક્તવ્યતા કહેવી. યાવત્ સ્ત્રીવેદ, પુરુષવેદ. ભગવદ્ ! શું આ કથન આ રીતે હોઈ શકે ? ગૌતમ ! જે અન્યતીર્થિકો આ પ્રમાણે કહે છે - યાવત્ - એક જીવ એક સમયમાં સ્ત્રીવેદ અને પુરુષવેદ એમ બે વેદનો અનુભવ કરે છે. તેઓનું એ કથન ખોટું છે. ગૌતમ ! હું એમ કહું છું યાવત્ પ્રરૂપું છે કે - નિર્ચન્થ મર્યા પછી કોઈ એક દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. જે મોટી ઋદ્ધિ યાવતું મોટા પ્રભાવવાળા છે, દૂરગમનની શક્તિસંપન્ન અને ચિરકાલની સ્થિતિ સંપન્ન છે. તે સાધુ ત્યાં મહદ્ધિક યાવત્ દશ દિશા અજવાળતો, શોભાવતો યાવત્ પ્રતિરૂપ દેવ થાય છે. તે દેવ ત્યાં અન્ય દેવ તથા અન્ય દેવોની દેવીને વશ કરીને પરિચારણા કરે છે. પોતાની દેવીઓને વશ કરીને પરિચારણા કરે છે, પણ પોતે પોતાનું રૂપ વૈક્રિય લબ્ધિથી વિક્ર્વીને પરિચારણા નથી કરતો. એક જીવ એક સમયે એક જ વેદને વેદે છે - સ્ત્રી વેદ કે પુરુષ વેદ. જ્યારે તે સ્ત્રી વેદને વેદે છે, ત્યારે પુરુષવેદને ન વેદે. પુરુષવેદના ઉદયમાં સ્ત્રીવેદને ન વેદે. એક જીવ એક સમયે એક વેદને વેદે છે - સ્ત્રીવેદ કે પુરુષવેદ. સ્ત્રી, સ્ત્રી વેદના ઉદયે પુરુષને પ્રાર્થે છે, પુરુષ વેદના ઉદયે પુરુષ સ્ત્રીને પ્રાર્થે છે. અર્થાત્ તે બંને પરસ્પર પ્રાર્થે છે. તે આ રીતે - સ્ત્રી પુરુષને અથવા પુરુષ સ્ત્રીને પ્રાર્થે છે. સૂત્ર-૧૨૪ ભગવદ્ ! ઉદક ગર્ભ, કેટલો કાળ ઉદકગર્ભરૂપે રહે? ગૌતમ ! જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી છ માસ. ભગવન્! તિર્યંચયોનિક ગર્ભ કેટલો કાળ તિર્યંચયોનિક ગર્ભરૂપે રહે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી આઠ વર્ષ. ભગવદ્ ! માનુષી ગર્ભ કેટલો કાળ માનુષી ગર્ભરૂપે રહે? જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી ૧૨-વર્ષ. સૂત્ર-૧૫, 126 125. ભગવન્! કાયભવસ્થ કેટલો કાળ કાયભવસ્થ રહે? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી 24 વર્ષ સુધી કાયભવસ્થ, તે જ ગર્ભ સ્થાનમાં બે જન્મ મરણ કરતાં કાયભવસ્થ રૂપે રહે છે. 126. ભગવન્! માનુષી અને પંચેન્દ્રિય તિર્યંચણીને યોનિગત બીજ કેટલો કાળ સુધી યોનિભૂત રૂપે રહે? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી ૧૨-મુહૂર્ત રહે. સૂત્ર–૧૨૭ થી 129 127. ભગવન્! એક જીવ, એક ભવની અપેક્ષાએ કેટલા જીવોનો પુત્ર થઇ શકે? ગૌતમ ! એક જીવ એક ભવમાં જઘન્યથી એક જીવનો, બે કે ત્રણ જીવોનો અને ઉત્કૃષ્ટથી શત પૃથત્વ જીવનો પુત્ર થાય. 128. ભગવન્! એક જીવને એક ભવમાં કેટલા જીવ પુત્રરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે? ગૌતમ ! જઘન્યથી એક, બે કે ત્રણ જીવ. ઉત્કૃષ્ટ થી લાખ પૃથત્વ જીવો પુત્ર રૂપે ઉત્પન્ન થાય. ભગવદ્ ! એમ કેમ કહ્યું કે યાવત ઉત્કૃષ્ટ લાખો જીવો પુત્ર રૂપે ઉત્પન્ન થાય છે સ્ત્રી? ગૌતમ ! સ્ત્રી અને પુરુષના કર્મકતુ યોનિમાં જ્યારે મૈથુનવૃત્તિક નામે સંયોગ ઉત્પન્ન થાય, પછી તે બંને વીર્ય અને લોહીનો સંબંધ કરે છે. તેમાં જઘન્ય એક, બે અને ઉત્કૃષ્ટથી લાખ જીવ પુત્રપણે ઉત્પન્ન થઇ શકે છે. તેથી ઉપર પ્રમાણે કહ્યું. 129. ભગવન્! મૈથુન સેવતા મનુષ્યને કેવા પ્રકારે અસંયમ હોય ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ પુરુષ તપ્ત સુવર્ણની કે લોખંડની સળી વડે રૂ અથવા નળીને કે બૂરની ભરેલી વાંસની નળીને બાળી નાંખે, હે ગૌતમ ! તેવા પ્રકારના મૈથુનને સેવતા મનુષ્યને અસંયમ થાય છે. ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે યાવત્ વિચરે છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 45
