Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' વિચરું છું. હે દેવાનુપ્રિય! હું આપની ક્ષમા માંગુ છું. આપ પણ મને ક્ષમા કરો. આપ ક્ષમા કરવાને યોગ્ય છો. હું ફરીવાર આવુ નહીં કરું, એમ કરી મને વંદન, નમસ્કાર કરી, ઈશાનખૂણામાં ગયો. જઈને ભૂમિ ઉપર ત્રણ વખત ડાબો પગ પછાડ્યો અને અમરેન્દ્રને આમ કહ્યું - હે અમર ! શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના પ્રભાવે તું બચી ગયો છે. અત્યારે તને મારાથી જરા પણ ભય નથી. એમ કરીને જે દિશામાંથી આવ્યો હતો તે દિશામાં તે પાછો ગયો. સૂત્ર૧૭૫ ભગવન્! એમ કહી, ગૌતમ સ્વામીએ શ્રમણ ભગવંત મહાવીરને વાંદીને આમ કહ્યું - ભગવદ્ !શું દેવ મહાઋદ્ધિ, મહાદ્યુતિ યાવત્ મહાનુભાગ છે કે જેથી પૂર્વે પુદ્ગલ ફેંકીને, તેની પાછળ જઈને ગ્રહણ કરવા સમર્થ છે? હા, છે. ભગવન્! એમ કેમ કહ્યું ? ગૌતમ ! પુદ્ગલ ફેંકવામાં આવે ત્યારે પહેલા શીધ્ર ગતિ હોય છે, પછી મંદગતિ થાય છે. મોટી ઋદ્ધિવાળો દેવ પહેલા અને પછી પણ શીધ્ર હોય છે. શીઘ્રગતિવાળા, ત્વરિત અને ત્વરિતગતિવાળા હોય છે. તેથી એમ કહ્યું. ભગવન્જો મહદ્ધિક દેવ યાવત્ પાછળ જઈને પકડી શકે તો શક્રેન્દ્ર પોતાના હાથે ચમરેન્દ્ર કેમ પકડી ના શક્યો? ગૌતમ ! અસુરકુમારોનો નીચે જવાનો ગતિ વિષય શીધ્ર અને ત્વરિત હોય છે. ઉપર જવાનો વિષય અલ્પ, અલ્પ ગતિક, મંદ અને મંદગતિક હોય છે. વૈમાનિક દેવોનો ઉર્ધ્વગતિ વિષય શીધ્ર અને ત્વરિત હોય છે, અધઃગતિનો વિષય અલ્પ અને મંદ હોય છે. શક્રેન્દ્રને જેટલું ક્ષેત્ર એક સમયમાં ઉપર જાય, તેટલું ક્ષેત્ર વજ બે સમયે જાય, ચમરને ત્રણ સમય લાગે. શક્રનું ઊંચે જવાનું કાલમાન સૌથી થોડું છે અને નીચે જવાનું કાલમાન તેનાથી સંખ્યયગુણ છે. એક સમયમાં અમરેન્દ્ર જેટલો ભાગ નીચે જઈ શકે તેટલું નીચે જવામાં શક્રને બે અને વજને ત્રણ સમય લાગે. અમરેન્દ્રનું અધોલોક કંડક સૌથી થોડું છે, ઉર્ધ્વલોક કંડક તેનાથી સંખ્યયગયું છે. હે ગૌતમ ! તેથી શક્રેન્દ્ર, અમરેન્દ્રને પકડી ન શક્યો. ભગવદ્ દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના ઉર્ધ્વ, અધો કે તિછ ગતિ વિષયમાં કયો કોનાથી અલ્પ, બહુ, સમાન કે વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! એક સમયે શક્રેન્દ્ર સૌથી થોડો ભાગ નીચે જાય છે. તે કરતા તિઈ સંખ્યય પણ સંખ્યય ભાગ જાય છે. ભગવદ્ ! અસુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમરના ઊર્ધ્વ, અધો કે તિર્જા ગતિ વિષયમાં કયો કોનાથી અલ્પ, બહુ, સમાના કે વિશેષાધિક છે ? અમરેન્દ્ર એક સમયે સૌથી થોડો ભાગ ઉપર જાય છે, તિછું તે કરતાં સંખ્યય ભાગ જાય અને અધો. પણ સંખ્યય ભાગ જાય છે. વજ સંબંધી ગતિવિષય શક્ર માફક જાણવો. માત્ર ગતિ વિષય વિશેષાધિક કહેવો. ભગવન્! શક્રનો નીચે જવાનો કાળ અને ઉપર જવાનો કાળ, એ બેમાં કયો કાળ, કોનાથી થોડો, વધુ સમાન કે વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! શક્રનો ઉપર જવાનો કાળ સૌથી થોડો અને નીચે જવાનો કાળ સંખ્યયગુણ છે. અમરેન્દ્રનું પણ એમજ જાણવુ. વિશેષ એ કે તેનો નીચે જવાનો કાળ સૌથી અલ્પ, ઉપર જવાનો સંખ્યયગુણ છે. ભગવન્! વજનો પ્રશ્ન. ગૌતમ ! વજન ઊંચે જવાનો કાળ સૌથી અલ્પ, નીચે જવાનો કાળ વિશેષાધિક છે. ભગવન ! વજ, શક્રેન્દ્ર, અમરેન્દ્ર એ ત્રણેના નીચે જવાના અને ઉપર જવાના કાળમાં કયો કોનાથી અલ્પ, બહુ, સમાન, વિશેષાધિક છે? ગૌતમ ! શક્રનો ઊર્ધ્વગમનકાળ અને ચમરનો અધોગમનકાળ બંને સમાન અને સૌથી અલ્પ છે. શક્રનો અધોગમન કાળ અને વજનો ઊર્ધ્વગમન કાળ, એ બંને સરખા અને સંખ્યયગુણા છે. ચમરનો ઊર્ધ્વગમન કાળ અને વજનો અધોગમનકાળ બંને સરખા વિશેષાધિક છે. સૂત્ર–૧૭૬ ત્યારે અસુરેન્દ્ર અસુરરાજા ચમર વજના ભયથી મુક્ત થયેલો, દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્ર દ્વારા મહા અપમાનથી અપમાનિત થઈ હણાયેલા મનો સંકલ્પવાળો, ચિંતા અને શોકરૂપ સાગરમાં પ્રવિષ્ટ, મુખને હથેલી ઉપર ટેકવી, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 67
