Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 96

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ મનુષ્ય, માનુષી, તિર્યંચયોનિક, તિર્યંચયોનિની, આસન, શયન, ખંડ, ભાંડ, સચિત્ત-અચિત્ત-મિશ્ર દ્રવ્યો એ બધાનો પરિગ્રહ કરે છે. તેથી એમ કહ્યું કે તિર્યંચો આરંભી, પરિગ્રહી છે.પરંતુ અમારંભી અને અપરિગ્રહી નથી. તિર્યંચો માફક મનુષ્યો પણ કહેવા. વ્યંતર, જ્યોતિષ અને વૈમાનિકને ભવનવાસી માફક જાણવા. સૂત્ર-૨૬૧ પાંચ હેતુઓ અર્થાત આશ્રવ કે કર્મબંધના કારણો કહ્યા છે. તે આ - ૧.હેતુને જાણે, હેતુને જુએ, હેતુને સમજે, હેતુને સારી રીતે પ્રાપ્ત કરે, હેતુવાળુ છદ્મસ્થ મરણ મરે. 2. પાંચ હેતુ કહ્યા - હેતુ વડે જાણે યાવત્ હેતુ વડે છદ્મસ્થ મરણ મરે. 3. પાંચ હેતુ કહ્યા - હેતુને ન જાણે યાવત્ હેતુવાળા અજ્ઞાન મરણે મરે. 4. પાંચ હેતુ કહ્યા - હેતુએ ન જાણે યાવત્ હેતુએ મરણે મરે. પાંચ અહેતુ અર્થાત સંવર, પાપોનો ત્યાગ, આશ્રવોનો ત્યાગ કહેલ છે, તે આ - 1. અહેતુને જાણે યાવત્ અહેતુએ કેવલિ મરણે મરે. 2. પાંચ અહેતુ કહ્યા - અહેતુએ જાણે યાવત્ અહેતુએ કેવલિ મરણે ન મરે. 3. પાંચ અહેતુ કહ્યા - અહેતુ ન જાણે યાવત્ અહેતુ છદ્મસ્થ મરણે મરે. 4. પાંચ અહેતુ કહ્યા - અહેતુ વડે ન જાણે યાવત્ અહેતુ વડે છદ્મસ્થ મરણે મરે. ભગવદ્ ! આપ કહો છો, તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-પ, ઉદ્દેશા-૭નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૫, ઉદ્દેશો-૮ નિર્ચન્થીપુત્ર' સૂત્ર-૨૬૨ તે કાળે, તે સમયે રાજગૃહ નગર હતું. ભગવંત મહાવીર ત્યાં પધાર્યા. પર્ષદા દર્શનાર્થે નીકળી યાવત્ ધર્મ શ્રવણ કરી પર્ષદા પાછી ગઈ. તે કાળે ભગવંત મહાવીરના નારદપુત્ર નામના શિષ્ય, જે પ્રકૃતિ-ભદ્રક યાવત્ વિચરતા હતા. તે કાળે ભગવંતના શિષ્ય નિર્ચન્થીપુત્ર અણગાર યાવત્ વિચરતા હતા. ત્યારે તે નિર્ચન્થીપુત્ર, જ્યાં નારદપુત્ર હતા ત્યાં આવે છે. આવીને નારદપુત્ર અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે આર્ય ! શું તમારા મતે સર્વે પુદ્ગલો શું સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે કે અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ છે ? - હે આર્ય! કહી નારદપુત્રે નિર્ચન્થીપુત્ર અણગારને કહ્યું - મારા મતે સર્વે પુદ્ગલો સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે પણ અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ નથી. ત્યારે નિર્ચન્થી પુત્ર અણગારે નારદપુત્ર અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે આર્ય ! તમારા મતે જો બધા પુદ્ગલો સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે, અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ નથી. તો હે આર્ય ! શું તે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ, ક્ષેત્ર અપેક્ષાએ, કાલ અપેક્ષાએ કે ભાવ અપેક્ષાએ સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે પણ અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ નથી ? ત્યારે નારદપુત્ર અણગારે, નિર્ચથીપુત્ર અણગારને આમ કહ્યું કે- હે આર્ય ! મારા મતે દ્રવ્યાદેશથી પણ સર્વે પુદ્ગલો સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે અને અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ નથી. તે પ્રમાણે જ ક્ષેત્રાદેશથી, કાલાદેશથી અને ભાવાદેશથી પણ છે. ત્યારે નિર્ચન્થીપુત્ર અણગારે, નારદપુત્ર અણગારને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે આર્ય! જો દ્રવ્યાદેશથી સર્વે પુદ્ગલો સાર્ધ, સમધ્ય, સપ્રદેશ છે અને અનર્ધ, અમધ્ય, અપ્રદેશ નથી, તો તમારા મતે પરમાણુ પુદ્ગલ પણ સાર્ધ, સમધ્ય, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 96