Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' બધા પણ, તે શક્રેન્દ્રનો યમ લોકપાલ કે યમકાયિક દેવોથી યાવત્ અજાણ્યા નથી. શક્રેન્દ્રના યમ લોકપાલને આ (નીચે ગાથા 196, ૧૯૭માં જણાવેલ) દેવો અપત્યરૂપ અભિમત છે. 196. અંબ, અંબરીષ, શ્યામ, શબલ, રુદ્ર, ઉપરુદ્ર, કાલ, મહાકાલ, 197. અસિપત્ર, ધનુષ, કુંભ, વાલ, વૈતરણી, ખરસ્વર અને મહાઘોષ એ પ્રમાણે પંદર છે. 198. દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના યમ લોકપાલનું આયુષ્ય ત્રિભાગ સહિત એક પલ્યોપમ છે. તેના અપત્યરૂપ અભિમત દેવોનું આયુ એક પલ્યોપમ છે. એવી મહાઋદ્ધિવાળો યાવત્ યમ લોકપાલ છે. સૂત્ર-૧૯૯ ભગવન્! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના વરુણ લોકપાલનું સ્વયંજલ નામક મહાવિમાન ક્યાં આવેલ છે? ગૌતમ ! સૌધર્માવલંસક મહાવિમાનની પશ્ચિમે સૌધર્મકલ્પ છે, ત્યાંથી અસંખ્ય યોજના ગયા પછી યાવત્ બધું સોમ લોકપાલ જેમ જાણવું. તેમજ વિમાન, રાજધાની, યાવત્ પ્રાસાદાવતંસકો વિશે સમજવું, માત્ર નામમાં ફેરફાર છે. શક્રના વરુણ લોકપાલની આજ્ઞામાં યાવત્ આ દેવો રહે છે - વરુણકાયિક, વરુણદેવકાયિક, નાગકુમાર, નાગકુમારી, ઉદધિકુમાર, સ્વનિતકુમાર, સ્વનિતકુમારી અને બીજા પણ તેવા પ્રકારના દેવો, તેની ભક્તિવાળા યાવત્ અધીનસ્થ દેવો તેની આજ્ઞામાં રહે છે. જંબુદ્વીપના મેરુ પર્વતની દક્ષિણે જે આ ઉત્પન્ન થાય છે - અતિવૃષ્ટિ, મંદવૃષ્ટિ, સુવૃષ્ટિ દુવૃષ્ટિ, ઉદકો ભેદ, ઉદકોત્પીલ, અપવાહ, પ્રવાહ, ગામવાહ યાવત્ સન્નિવેશવાહ, પ્રાણશય વગેરે યાવત્ તે બધા વરુણદેવ કે વરુણકાયિક દેવોથી અજાણ્યા નથી. શક્રેન્દ્રના વરુણ લોકપાલને આ દેવો યાવત્ અપત્યરૂપ અભિમત છે તે આ - કર્કોટક, કર્દમક, અંજન, શંખપાલક પંડુ પલાશ, મોદ, જય, દધિમુખ, અયંપુલ, કાતરિક. શક્રેન્દ્રના વરુણ લોકપાલનું આયુ દેશોન બે પલ્યોપમ છે. તેના અપત્યરૂપ દેવોની આયુ એક પલ્યોપમ છે. આવો મહદ્ધિક યાવતુ વરુણ લોકપાલ છે. સૂત્ર-૨૦૦ ભગવન્! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના વૈશ્રમણ લોકપાલનું વઘુ નામે મહાવિમાન ક્યાં છે? ગૌતમ ! સૌધર્માવલંસક મહાવિમાન ની ઉત્તરે છે. બધી વક્તવ્યતા સોમલોકપાલના વિમાન, રાજધાની માફક અહીં જાણવી. યાવત્ પ્રાસાદાવતંસક. શક્રના વૈશ્રમણ લોકપાલની આજ્ઞા-ઉપપાત-વચન-નિર્દેશમાં આ દેવો રહે છે - વૈશ્રમણકાયિક, વૈશ્રમણ દેવ-કાયિક, સુવર્ણકુમાર, સુવર્ણકુમારી, દ્વીપકુમાર-કુમારી, દિશાકુમાર-કુમારી, વ્યંતર, વ્યંતરી, આવા બધા દેવો યાવત્ તેની ભક્તિ, પક્ષ, અધીનસ્થ; તે સર્વે તેની આજ્ઞામાં રહે છે. જંબુદ્વીપના મેરુ પર્વતની દક્ષિણે જે આ ઉત્પન્ન થાય છે - લોઢ-તાંબુ-કલાઈ-સીસું-સોનુ-રૂપું-વજ તે બધાની ખાણો, વસુધારા, હિરણ્ય-સુવર્ણ-રત્ન-વજ-આભરણ-પત્ર-પુષ્પ-ફળ-બીજ-માળા-વર્ણ-ચૂર્ણગંધ-વસ્ત્રની વર્ષા, હિરણ્યથી વસ્ત્ર સુધીની તથા ભાજન અને ક્ષીરની વૃષ્ટિ, સુકાળ, દુષ્કાળ, સોંઘુ, મોંઘુ, સુભિક્ષ, દુર્ભિક્ષ, ખરીદ-વેચાણ, સંનિધિ, સંચય, નિધિ, નિધાન. ઘણા જૂના નષ્ટ સ્વામીવાળા-સંભાળનાર ક્ષીણ થયા હોય, માર્ગ ક્ષીણ થયો હોય - ગોત્રના ઘર નાશ પામ્યા હોય-સ્વામી, સંભાળનાર, ગોત્રના ઘરનો ઉચ્છેદ થયો હોય એવા , ચતુષ્ક, ચત્વર, ચતુર્મુખ, મહાપથ, ગલી, નગરની ખાળ, શ્મશાન, પર્વતની કંદરા, શાંતિગૃહ, પહાડને કોતરી બનાવેલ ઘર, સભાસ્થાનોમાં દાટેલા નિધાનો - આ બધું શક્રેન્દ્રના વૈશ્રમણ લોકપાલથી અજ્ઞાત-અંદષ્ટઅશ્રુત-અવિજ્ઞાત હોતું નથી. શક્રના વૈશ્રમણ લોકપાલને આ દેવો અપાત્યરૂપ અભિમત છે - પૂર્ણભદ્ર, માણિભદ્ર, શાલિભદ્ર, સુમનોભદ્ર, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 76
