Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5 અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ સૂત્ર–૧૩૦ ત્યારે શ્રમણ ભગવંત મહાવીર રાજગૃહનગરના ગુણશીલ ચૈત્યથી નીકળ્યા, નીકળીને બહારના જનપદોમાં વિહાર કરતાં વિચરે છે. તે કાળ તે સમયે તંગિકા નામે નગરી હતી. (વર્ણન). તે તંગિકા નગરીની બહાર ઈશાન ખૂણામાં પુષ્પવતી. નામે ચૈત્ય હતું. (વર્ણન).... બંને વર્ણન ઉજવાઈ સૂત્ર અનુસાર સમજી લેવું. તે તંગિકા નગરીમાં ઘણા શ્રાવકો રહેતા હતા. તેઓ આત્ય(સંપત્તિશાળી), દિપ્ત(પ્રભાવશાળી), વિસ્તીર્ણ વિપુલ ભવન, શયન, આસન, યાન, વાહન આદિ, બહુ-ધન, ઘણુ સોનુ-રૂપુ આયોગ-પ્રયોગ(વ્યાજ વટાવ અને અન્ય કલાઓનો વ્યવસાય કરવામાં) કુશલ હતા. તેઓને ત્યાં વિપુલ માત્રામાં ભોજન-પાન તૈયાર થતા હતા. તેઓને ઘણા દાસ, દાસી, ગાય, પાડા, ઘેટા વગેરે રહેતા ઘણા લોકોથી તેઓ અપરિભૂત હતા. તેઓ જીવ, અજીવના જ્ઞાતા, પુન્ય-પાપને જાણતા, આશ્રવ-સંવર-નિર્જરા-ક્રિયા-અધિકરણ-બંધ-મોક્ષ તત્ત્વોમાં કુશળ હતા. તેમાંથી હેય, શેય અને ઉપાદેયને સમ્યક પ્રકારે જાણતા હતા. જીન પ્રવચનમાં દઢ હોવાને કારણે દેવ, અસુર, નાગ, સુવર્ણ, યક્ષ, રાક્ષસ, કિંમર, લિંપુરુષ, ગરુલ, ગંધર્વ, મહોરગાદિ દેવગણ પણ તેઓને નિર્ચન્થ પ્રવચનથી ચલાયમાન કરવા સમર્થ ન હતા. તેઓ નિર્ચન્જ પ્રવચનમાં શંકા-કાંક્ષા-વિચિકિત્સા રહિત હતા. તેઓ લબ્ધાર્થ(શાસ્ત્રના અર્થોને મેળવેલા), ગૃહીતાર્થ(શાસ્ત્રના અર્થોને ચોક્કસપણે ગ્રહેલ હતા), પ્રચ્છિતાર્થ(શાસ્ત્રના અર્થમાં સંદેહવાળા સ્થાનોને પૂછીને નિર્ણિત કરેલા), અભિગતાર્થશાસ્ત્રના અર્થોને પૂર્ણપણે આત્મસાત કરેલા),વિનિશ્ચિતાર્થ(શાસ્ત્રના અર્થોના રહસ્યો નિશ્ચિત કરેઆ)હતા. નિર્ચન્જ પ્રવચનનો રાગ તેમને હાડોહાડ વ્યાપેલો હતો. તેઓ કહેતા કે. હે આયુષ્યમા! નિર્ચન્થપ્રવચન જ અર્થ અને પરમાર્થરૂપ છે, બાકી બધું અનર્થ છે. તેમના ઘરનો આગળીયો ઊંચો રહેતો, દ્વાર ખુલ્લા રહેતા, જેના અંતઃપુરમાં જાય તેને પ્રીતિ ઉપજાવનારા, ઘણા શીલવ્રત, ગુણવ્રત, વિરમણ, પ્રત્યાખ્યાન, પૌષધ ઉપવાસ વડે ચૌદશ, આઠમ, પૂનમ, અમાસમાં પ્રતિપૂર્ણ પૌષધની સારી રીતે આચરણા કરતા હતા. તેઓ શ્રમણ-નિર્ચન્થોને પ્રાસુક અને એષણીય અશન-પાન-ખાદિમ-સ્વાદિમ વડે તથા વસ્ત્ર-પાત્રકંબલ-રજોહરણ-પીઠ ફલક-શચ્યા-સંથારા વડે, ઔષધ-ભૈષજ વડે પ્રતિલાલતા તથા યથાપ્રતિગૃહીત તપકર્મથી આત્માને ભાવતા વિચરતા હતા. સૂત્ર-૧૩૧ તે કાળે તે સમયે પાર્શ્વનાથના શિષ્યો સ્થવિર ભગવંતો(ભગવંત પાર્શ્વનાથના શિષ્ય-પ્રશિષ્યો) કે જેઓ - જાતિ સંપન્ન, કુળ સંપન્ન, બળ સંપન્ન, રૂપ સંપન્ન, વિનય સંપન્ન, જ્ઞાન સંપન્ન, દર્શન સંપન્ન, ચારિત્ર સંપન્ન, લજ્જા સંપન્ન, લાઘવ સંપન્ન હતા તેમજ એ બધાને કારણે ઓજસ્વી, તેજસ્વી, વર્ચસ્વી, યશસ્વી હતા, જેમણે ક્રોધ-માન-માયાલોભ-નિદ્રા-ઇન્દ્રિય-પરીષહને જીત્યા છે, જીવવાની દરકાર કે મરણના ભયથી રહિત યાવતુ કૃત્રિકાપણરૂપ, બહુશ્રુત, બહુપરિવાર વાળા હતા, તેઓ 500 સાધુ સાથે પરિવૃત્ત થઈ, યથાક્રમે વિચરતા ગ્રામાનુગામ જતા, સુખે સુખે વિહાર કરતા જ્યાં તુંગિકા નગરીનું પુષ્પવતી ચૈત્ય હતું ત્યાં આવ્યા. આવીને યથાપ્રતિરૂપ અવગ્રહ યાચીને સંયમ અને તપથી આત્માને ભાવતા વિહરે છે. સૂત્ર-૧૩૨ ત્યારે તંગિકાનગરીના શૃંગાટક(સિંઘોડા આકારનો ત્રિકોણ માર્ગ), ત્રિક(ત્રણ રસ્તા ભેગા થાય તે), ચતુષ્ક (ચાર રસ્તા ભેગા થાય તે), ચત્વર(અનેક માર્ગો ભેગા થતા હોય તે), મહાપથ(રાજમાર્ગ), પથો(સામાન્ય માર્ગ)માં યાવતુ એક દિશામાં રહીને તે સ્થવિરોને વંદન કરવા પર્ષદા નીકળી. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 46
