Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ પરમાણુ એક સ્કંધ રૂપે પરિણમે છે, તેનો ભેદ કરવાથી પરમાણુ પુદ્ગલનાં બે ભાગ થાય છે. તે ભાગ કરાતા એક તરફ એક અને બીજી તરફ એક પરમાણુ પુદ્ગલ આવે છે. ત્રણ પરમાણુ પુદ્ગલો પરસ્પર ચોંટે છે. કેમ કે ત્રણ પરમાણુ પુદ્ગલમાં ચીકાશ છે. તેનો ભેદ કરતા બે અથવા ત્રણ ભાગ થઈ શકે છે. જો બે ભાગ કરાય તો એક તરફ એક પરમાણુ પુદ્ગલ આવે છે, બીજી તરફ દ્વિપ્રદેશિક સ્કંધ આવે છે. જો ત્રણ ભાગ કરાય તો ત્રણ પરમાણુ પુદ્ગલ થાય છે. એ રીતે ચાર પરમાણુ પણ જાણવા. પાંચ પરમાણુ પુદ્ગલો પરસ્પર ચોંટે છે, ચોંટીને એક સ્કંધરૂપ થાય છે. તે સ્કંધ અશાશ્વત છે, હંમેશા ઉપચય અને અપચયને પામે છે અર્થાત તે વધે છે કે ઘટે છે. પૂર્વની ભાષા અભાષા છે, બોલાતી ભાષા ભાષા છે, બોલ્યા પછીની ભાષા અભાષા છે. જે તે પૂર્વની ભાષા અભાષા છે, બોલાતી ભાષા ભાષા છે, બોલ્યા પછીની ભાષા અભાષા છે, તો શું તે બોલતા પુરુષની ભાષા છે, ન બોલતા પુરુષની ભાષા છે ? તે બોલનાર પુરુષની જ ભાષા છે, નહી બોલનાર પુરુષની ભાષા નથી જ. પૂર્વની ક્રિયા દુઃખ હેતુ નથી ઇત્યાદિ ભાષા પેઠે જાણવી. યાવતુ કરણથી તે દુઃખહેતુ છે, અકરણથી દુઃખહેતુ નથી એમ કહેવું. કૃત્ય દુઃખ છે, પૃશ્ય દુઃખ છે, ક્રિયમાણ કૃત દુઃખ છે, તેને કરીને પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વ વેદના વેદે છે, એ પ્રમાણે કહેવું જોઈએ. સૂત્ર-૧૦૩ ભગવદ્ ! અન્યતીર્થિકો આમ કહે છે કે - યાવત્ એક જીવ એક સમયે બે ક્રિયાઓ કરે છે - ઐર્યાપથિકી, સાંપરાયિકી. જે સમયે ઐયંપથિકી કરે છે તે સમયે સાંપરાયિકી કરે છે, જે સમયે સાંપરાયિકી ક્રિયા કરે છે, તે સમયે ઐર્યાપથિકી કરે છે. ઐર્યાપથિકી ક્રિયા કરવાથી સાંપરાયિકી ક્રિયા થાય છે, સાંપરાયિકી ક્રિયા કરવાથી ઐયંપથિકી ક્રિયા થાય છે. એ પ્રમાણે એક જીવ એક સમયે બે ક્રિયા કરે છે - ઐર્યાપથિકી અને સાંપરાયિકી. ભગવન્! આ કથન કેવી રીતે શક્ય થાય ? ગૌતમ ! અન્યતીર્થિકી જે આમ કહે છે યાવતુ જે તેઓએ એમ કહ્યું છે, તે મિથ્યા છે. ગૌતમ ! હું એમ કહું છું કે જાણવી. યાવતુ ઐર્યાપથિકી અથવા સાંપરાયિક ક્રિયા કરે છે. સૂત્ર–૧૦૪ ભગવન્! નરકગતિ કેટલો કાળ ઉપપાત વિનાની કહી છે? જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી ૧૨-મુહૂર્ત. એ રીતે પન્નવણા સૂત્રનું. આખું વ્યુત્ક્રાંતિ પદ કહેવું. ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. યાવત્ ગૌતમ સ્વામી. વિચરે છે. શતક-૧, ઉદ્દેશા-૧૦નો ગુજરાતી ભાવાનુવાદ પૂર્ણ શતક-૧ નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ગુજરાતી ભાવાનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 35
