Book Title: Siddhachakra Varsh 07 - Pakshik From 1938 to 1939
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
શ્રી સિદ્ધચક
તા. ૫-૧-૩૯) થતા ફલને ચૂન કરનાર કે બાધા કરનાર પણ નથી, શિલાલેખોમાં પણ લેખની આદિમાં જે સ્વસ્તિક પરંતુ કંજુસાઈને લીધે થતી પૂજાના સાધનોની ન્યૂનતા દેખવામાં આવે છે તે પણ એ જ વસ્તુ પુરવાર કરે છે કે તો કેવળ ભગવાન જીનેશ્વર મહારાજના અનાદરમાં સ્વસ્તિકનું આલેખન આકાર તરીકે હંમેશા મંગલ તરીકે જ જાય છે. કંજુસતાથી થતો અનાદર આત્માને ગણવામાં આવ્યું છે. વર્તમાનકાલમાં જો કે અમુક મલિનતા કરનારો જેવી રીતે થાય છે તેવી રીતે પોતાના પ્રજાએ સ્વસ્તિકને પોતાનું રાષ્ટ્રચિન્હ બનાવેલું છે, ઉપભોગને માટે ઉત્તમ સાધનો રાખવા અને તેવાં ઉત્તમ પરંતુ આર્યસંસ્કૃતિને ધારણ કરનારાઓ એ સ્વસ્તિકનો સાધનોની પૂજામાં સામગ્રી ન મેળવવી તે ઓછું ઉપયોગ રાષ્ટ્રચિન્હ તરીકે નહિ પરંતુ સ્વયં મંગલિક નુકશાનકારક નથી. પરંતુ તેના કરતાં સાધનસામગ્રી છે એમ ગણીને કરતા હતા, અને આ જ કારણથી પણ જેઓની પાસે છે, વળી જેઓ ભગવાન જીનેશ્વર હજારો વર્ષના શિલાલેખોમાં જે જે શિલાલેખો ધાર્મિક મહારાજની પૂજ્યતાને અગ્રપદ આપનારા પણ છે. વિષયના હોય છે તેમાં મુખ્યતાએ સ્વસ્તિકનું ચિન્હ છતાં માત્ર ચોખા અને કણકીમાં શરીરના પોષણમાં હોય છે, પરંતુ દુનિયાદારી સંબંધી જે જે શિલાલેખો ફેર નહિ છતાં માત્ર અજ્ઞાનતાને લીધે ખાવા માટે છે અગર રાજામહારાજા, શ્રેષ્ઠિ શાહુકારની કીર્તિને અખંડ ચોખાઓ રાખી દેહરાસરમાં સ્વસ્તિક કે માટે કરવામાં આવેલા શિલાલેખોને વિષે સ્વસ્તિકને અષ્ટમંગલિક માટે કણકી એટલે કે ખંડિત ચોખાઓ સ્થાન મળેલું નથી, એટલે સ્પષ્ટપણે સમજી શકાય છે ધરાવે તેઓની અજ્ઞાનતાનું કેટલું કટુક પરિણામ છે? કે સ્વસ્તિક એ કોઈપણ દેશરાજ્ય કે પ્રજાનું ચિન્હ નથી, તેનો વિચાર તે ભદ્રિક અજ્ઞાનીઓએ કરવો ઓછો પરંતુ કેવળ તેના સ્વાભાવિક મંગલિકપણાને લીધે ધર્મ આવશ્યક નથી, જો કે સ્વસ્તિક, નંદાવર્ત કે સ્થાનમાં અને ધર્મકાર્યમાં કોતરવામાં કે આલેખવામાં અષ્ટમંગલિક માટે અમુક જાતના જ ચોખા જોઈએ એવો આવેલો છે, જો કે આચાર્યશ્રી દેવેન્દ્રસૂરિજી મહારાજ નિયમ નથી, પરંતુ પોતાને જે પ્રમાણે સાધન મળેલું અષ્ટમંગલના નામો ગણાવતા દર્પણને પ્રથમાષ્ટમંગલ હોય તે પ્રમાણે પૂજામાં ઉત્તમ દ્રવ્યોનો ઉપયોગ કરતાં તરીકે ગણાવે છે. પરંતુ મૂલસૂત્રોમાં ઘણે સ્થાને તંદુલાદિકથી.પણ સ્વસ્તિક અને અષ્ટમંગલિક આલેખી અષ્ટમંગલને ગણાવતાં પ્રથમ સ્વસ્તિક નામના શકાય છે.
અષ્ટમંગલને સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. અષ્ટમંગલિક તે શું? તેમાં આદ્ય કોણ? અને આ અષ્ટમંગલનું આકાર માત્રથી એટલું બધું તેની મહત્તા શી?
ઉત્તમપણું જગતમાં વ્યાપ્ત હતું કે જેને લીધે સામાન્ય રીતે અષ્ટમંગલ નામથી જૈનપ્રજાનો
ગ રાજામહારાજાઓ જ્યારે જ્યારે ભગવાન જીનેશ્વર મોટો ભાગ તો પરિચિત જ છે, પરંતુ અષ્ટમંગલમાંના
મહારાજા વિગેરેને વંદન કરવા જતા હતા ત્યારે ત્યારે પ્રત્યેક મંગલને જાણવા માટે ઘણો ઓછો જ વર્ગ તૈયાર
તે અષ્ટમંગલના જુદા જુદા આલેખોને ધારણ કરનારાં થયેલો હોય છે, આ જાણવામાં આવતા અષ્ટમંગલો
આ પાટીયા અગર તેવી રીતે કોતરીને બનાવેલા લેખોને જગતની સામાન્ય સ્થિતિની અપેક્ષાએ સ્વયં આકારથી ૧"
લઈને અનેક પુરૂષો તે વંદનના વરઘોડાની આગળ મંગલ તરીકે ગણાયેલા છે. હજારો વર્ષ પહેલાનાં ચાલતા હતા. વૈમાનિક દેવતાઓમાં ઉત્પન્ન થયેલો
