Book Title: Siddhachakra Varsh 07 - Pakshik From 1938 to 1939
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
થી
વાક
એપ્રિલ : ૧૯૩૯
ગણનાર હોય.
પોતાના સમાન ગણવામાં મદદ કરનાર છે. ચારે ૨ સર્વ જીવોનું સાચું સ્વરૂપ જાણનાર હોય. મુદ્દા જુદા લઈએ અગર એક મુદ્દાને મુખ્ય લઈ ત્રણ
૩ હિંસા જૂઠ વિગેરે પાંચ પાપ બંધના કારણો મુદા ગૌણ લઈએ તો પણ એ વાત તો નક્કી થાય છે કે છતાં જૂઠ વિગેરેનો નિરોધ અહિંસાના પાલન માટે જ જે મનુષ્ય સર્વ જીવોને પોતાના આત્મા જેવા ગણે તે હોવાથી હિંસા ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરેલી હોય. પાપકર્મના બંધનથી બચી શકે.
૪ સ્પર્શનાદિક પાંચે ઇંદ્રિયો અને ગુસ્સો સર્વભૂતો એટલે શું? અભિમાન પ્રપંચ અને લોભ એ ચાર માનસિક વિકારો જગતના સામાન્ય વ્યવહારથી મનુષ્ય ઢોર ઢાંખર જે છે તે નવવસ્તુનો જેણે કાબુ મેળવ્યો હોય. અને શું પંખીઓને ભૂત તરીકે ગણી માત્ર પંચેન્દ્રિય
ઉપરની ચાર વસ્તુઓને અમલમાં મેલનાર પ્રાણીને જ ભૂત તથા પ્રાણીઓ તરીકે ગણવામાં આવે મનુષ્ય કોઈ દિવસ પાપકર્મને બાંધનાર હોતો જ નથી. છે, પરંતુ દુનિયામાં પ્રવર્તેલા અન્ય ધર્મોની અપેક્ષાએ જો કે સામાન્યરીતે ભગવાન શäભવસૂરિના વાક્યનો જેને જૈનશાસ્ત્રકારો ત્રસ તરીકે ઓળખાવે છે, તેવા અર્થ કરનાર સમુચ્ચય અર્થને જણાવનાર ચકાર હાલતા ચાલતા કીડી મંકોડીથી માંડીને મનુષ્ય સુધીના અવ્યયને દાખલ કરી ચાર માર્ગો છે તે સમજી લે, પરંતુ જીવોને ભૂત અથવા પ્રાણીશબ્દથી કહેવામાં આવે છે. બીજી બાજુ વિચાર કરતાં સમુચ્ચયને દેખાડનાર ચકાર અને તે જીવોને પ્રાણ તરીકે ગણીને જ અન્ય અવ્યય નહિ હોવાથી એકજ વસ્તુ જો ગણવામાં આવે ધર્મવાળાઓ અથવા સામાન્ય નીતિકારો માત્મવત્ અને બીજી વસ્તુઓ તેના વાસ્તવિક વિશેષણ તરીકે સર્વભૂતેષઃ પતિ :પતિએ વાક્યનું ઉચ્ચારણ લેવામાં આવે તો મુખ્ય એ જ અર્થ માનવાની ફરજ કરે છે. જો કે અન્ય ધર્મવાળાઓએ કીડી મંકોડી વિગેરે પડે કે સર્વ જીવોને પોતાના આત્મા સમાન માનનારો પ્રાણીઓને પ્રાણી તરીકે ગણ્યા છે, છતાં તેના પ્રાણોની મનુષ્ય પાપકર્મ બાંધે નહિ. અર્થાતુ પાપકર્મ નહિ કિંમત ઘણી જ ઓછી આંકેલી છે અને તેથી તેઓ એમ બાંધવાનું મુખ્ય સાધન અગર અદ્વિતીય સાધન જો બોલી શકે છે કે મનચ્છનાં ઝનુનાં શરમંરવશે કોઈ પણ હોય તો તે માત્ર જગતના સર્વ જીવોને parક્ષિા અર્થાત જે હાલતાં ચાલતાં જીવોના શરીરમાં પોતાના આત્મા જેવા ગણવા એ જ છે અને હાડકાં ન હોય તેવા જીવો ગાડા જેટલાં પણ મરી ગયા ભૂતોનું સમ્યફસ્વરૂપ જાણવું આશ્રયોને ઢાંકવા, હોય તો પણ એક હિંસા જેટલું જ ગણવું. આવું ઇંદ્રિયો તથા મનને કાબુમાં લેવા એ માત્ર સર્વ જીવોને કહેનારે જીવોની જાત પાડતાં સ્પર્શન રસન ઘાણ
