Book Title: Siddhachakra Varsh 07 - Pakshik From 1938 to 1939
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
| તીર્થયાત્રા સંઘયામાં (ગતાંક પાના ઉપર થી ચાલુ) તેને જ ગણવામાં આવે છે, અને સોનાનું મંદિર જગતના ઉદ્ધારને માટે કટિબદ્ધ થયેલા હોય છે અને સેંકડો થાંભલાવાળું કરાવવામાં આવે તો પણ તેના તેવા પરમપુરુષો તીર્થંકરના ભવમાં દ્વાદશાંગીરૂપી કરતાં બ્રહ્મચર્ય અધિક છે એ વાત પણ સર્વવિરતિના તીર્થની કે પ્રથમ ગણધરરૂપી અગર ચતુર્વિધ સંઘરૂપી બ્રહ્મચર્યને જ ઉદ્દેશીને કહેવામાં આવી છે. તીર્થની સ્થાપના કરે છે અને તે દ્વારાએ જુગોના જુગો
શ્રાવકજનોએ કરાતાં સામાયિક વગેરે અનુષ્ઠાનો સુધી ચતુર્વિધસંઘનું ભવસમુદ્રથી તરવાનું થાય. પરંતુ દેશવિરતિમાં છે અને તેથી તે સર્વથા તેવી દ્રવ્યસ્તવથી યાદ રાખવા જેવી હકીકત એ છે કે તે તીર્થ માત્ર ભાવસ્તવમાં કહેવાતી મહત્તાને અનુસરી શકતાં કર્મભૂમિમાં અને વિશેષ કરીને આર્યદેશમાં જ ઉપકાર નથી.એ હકીકત ધ્યાનમાં રાખી આગળ ચાલવાનું છે. કરનારું થઈ પ્રવર્તે છે. પરંતુ તે સિવાયના ઊર્ધ્વલોક કે શ્રીદેવેન્દ્રસૂરિજી મહારાજ પણ તેવી જ શંકાને અધોલોકમાં રહેવાવાળા અસુરકુમારાદિક દેવતા અને જણાવતાં કહે છે કે સામાયિકનો ત્યાગ કરીને વૈમાનિકદેવતાઓને તરવાના સાધન તરીકે તે અહિ દ્રવ્યસ્તવ કરવાનું કેમ કહ્યું? આવી કોઈ શંકા ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવંતે સ્થાપેલું દ્વાદશાંગી આદિ કરે એ સંભવિત છે. તેના ઉત્તરમાં તેઓ જણાવે છે કે
તીર્થ બનતું નથી, પરંતુ ઊર્ધ્વલોક અને અધોલોકમાં સામાયિક સ્વાધીનપણે કરવાનું હોવાથી સકલ કાળ ૧૬
રહેલા દેવતાઓ સંસારસમુદ્રથી તરવાને માટે જો બની શકે છે. વળી આ સામાયિક જે તે વખતમાં કરાતું
કોઈ પણ મુખ્ય આલંબન ગ્રહણ કરી શકતા હોય તો હોવાથી વધારે વખત પણ બની શકે છે, પરંતુ મંદિરનું
તે માત્ર જિનેશ્વર મહારાજનાં ચૈત્યો અને તેઓશ્રીની
પ્રતિમાઓ જ છે. વળી તીસ્કૃલોકમાં પણ ભગવાન કાર્ય તો સમુદાયને આધીન છે અને કોઈ કોઈક વખતે
જિનેશ્વર મહારાજ કે તેમના શાસનના સાધુઓ જ બની શકે છે, વળી તે પૂજાદિકના વખતે કરાતું
સર્વગ્રામ નગર વગેરેમાં ફરી શકતા નથી અને દ્રવ્યસ્તવનું કાર્ય વિશેષ પવિત્રતાવાળું છે માટે તે
વિદ્યમાન હોતા નથી. તેવી જગા પર અને તે વખતે સામાયિક કરતાં મહત્તાવાળું હોવાથી તે વખત કરવું
ભવ્યજીવોને તરવાનું કંઈપણ સ્થૂલ આલંબન હોય તો જ જોઈએ. મંદિરના પુષ્પશોધનાદિક કાર્યોમાં ફળ તે માત્ર ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવંતનાં ચૈત્યો અને જણાવતાં શ્રીદેવેન્દ્રસૂરિજી કહે છે કે
પ્રતિમાઓ જ છે. વળી જગતમાં જૈનધર્મની जीवाण बोहिलाभो, सम्मदिठ्ठीण होइ
" હાડ જાહોજલાલી, મહત્તા અને અન્યદર્શનીઓને પણ पियक रणं । आणा जिणिदभत्ती, तित्थस्स
અનુમોદવાનું તથા પ્રશંસા કરવાનું જૈનધર્મ સંબંધી તેવું पभावणा चेव ॥१॥
કોઈપણ કાર્ય હોય તો, તે માત્ર ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર ત્રણે લોકમાં ભવસમુદ્રમાંથી તરવા માટે ભગવાનનાં ચૈત્યો અને તેઓશ્રીની પ્રતિમાઓ જ છે.
સ્થલ આલંબન કર્યું? એટલે કોઈપણ જૈનધર્મને માનનારથી ભગવાન વાચકવૃંદે ધ્યાનયું રાખવાની જરૂર છે કે જિનેશ્વર મહારાજનાં ચૈત્યો અને પ્રતિમાઓથી વિમુખ ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવાનોએ જગતના જીવોનો થઈ શકાય જ નહિ. ઉદ્ધાર કરવા માટે તીર્થની સ્થાપના કરેલી છે, અને તે સાધુભગવંતો વિહારમાં ચૈત્યોને ન જુહારે તો તીર્થની સ્થાપના માટે તે મહાપુરુષો તીર્થંકરના ભવથી
પ્રાયશ્ચિત્ત પહેલાંના અનેક ભવોમાં, વરબોધિ પ્રાપ્ત થયું ત્યારથી આવી રીતે શાસનને અંગે પ્રથમ નંબરે જરૂરિ
