Book Title: Siddhachakra Varsh 07 - Pakshik From 1938 to 1939
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૨૦૩
તા. ૪-૨-૩૯
શ્રી સિદ્ધચક્ર સૂર્યાભ દેવતાની પ્રભુ પ્રત્યે પ્રચ્છા.
અને મૂક શ્રેષ્ઠિ જેવાની માફક સમ્યગ્દર્શન અને સૂર્યાભદેવતા અને તે મોટી પાર્ષદાને ભગવાને ધર્મોપદેશ ત્યાગરૂપી બોધિને પામવામાં મોટા અંતરાયવાળા હોય કર્યો પછી જે દિશાથી તે પર્ષદા આવી હતી. તે દિશાએ છે, માટે હું તેવો સુલભબોધિ છું કે દુર્લભબોધિ છું? પર્ષદા ચાલી ગઈ પર્ષદાના ગયા પછી સૂર્યાભદેવતા વગર કષ્ટ સમ્યગ્દર્શન અગર ત્યાગરૂપી બોધિને ભગવાનને પોતાની સ્થિતિ સંબંધી જે પૃચ્છા કરે છે તે પામવાવાળા જીવો પણ કેટલાક ભરત બાહુ, સુબાહુ જણાવતાં સૂત્રકાર મહારાજ કહે છે કે તે સૂર્યાભદેવતા વિગેરેની માફક આરાધક હોય છે જયારે કેટલાકો પીઠ, શ્રમણભગવંત મહાવીર મહારાજની પાસે ધર્મને શ્રવણ મહાપીઠ, આદિકની માફક વિરાધક પણ હોય છે તો કરીને અને તે ધર્મનું અવધારણ કરીને હર્ષવાળો થયો. હું આરાધક છું કે વિરાધક છું ? સમ્યગ્દર્શનાદિ સંતોષવાળો થયો, યાવત દેશનાના હર્ષથી હરાયેલું છે આરાધના કરનારો વર્ગપણ કોઈક તે આરાધનાના હૃદય જેનું એવો થયો પછી ઉઠવાની ક્રિયા કરીને ઉભો ભવમાંજ પુંડરીકસ્વામી આદિની માફક મોક્ષ પામનાર થયો અને ઉભો થઈને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર હોય છે. ત્યારે કેટલોક વર્ગ શાલિભદ્રઆદિની માફક મહારાજને સામાન્ય રીતે વંદન કરી વિશેષ રીતે ભવાંતરે મોક્ષ પામનારો હોય છે. (સામાન્ય રીતે ભવ્ય નમસ્કાર કરે છે. વંદન નમસ્કાર કરીને એમ કહે છે કે સમ્યગ્દષ્ટિ પરિતસંસારીસુલભબોધિ અને આરાધક હે ભગવન ! હું સૂર્યાભદેવતા શું કેટલાએ ભવોએ જીવ છેલ્લા ભવને પામનારોજ હોય છે અને તેથી તે કરીને પણ સિદ્ધ પામનારો છું ? કે સ્કાય જેટલું જરૂર ચરમ તરીકે કહેવાય જ છે, છતાં પ્રશ્નના ભવમાં ભવભ્રમણ કરીશ તોએ સિદ્ધિ નહિ મેળવી શકે એવો લાયકાત હોય તો તેજ ભવમાં અગર પ્રશ્નના ભવમાં છું? જો ભવસિદ્ધિક એટલે ભવ્ય હોઉં તો પણ શું હું ચારિત્રની લાયકાત ન હોય તો તેથી અનંતરના ભવમાં સમ્યગદષ્ટિ એટલે જીવાદિતત્ત્વો અને દેવાદિ રત્નત્રયી જેને મોક્ષ મળે તેને ચરમ ગણવામાં આવે અને તેથી સંબંધમાં સમ્યગ્દષ્ટિ એટલે શ્રદ્ધાવાળો છું કે મહારી શ્રદ્ધા દેવતાઓના પ્રશ્નોના ઉત્તરદેતાં જે ચરમ થવાનું સત્ય પદાર્થોની શ્રદ્ધાથી વિપરીત છે? હું જો સમ્યગ્દષ્ટિ કહેવામાં આવે છે તે ભવાંતરને માટે ચરમપણાથી હોઉં તો પણ સમ્યગ્દષ્ટિને સતત જધન્ય આરાધનાએ લેવાયને મનુષ્યના પ્રશ્નની વખતે જે ચરમપણું આઠ ભવ અને ઉત્કૃષ્ટ આરાધનાએ તેજ ભવમાં જેમ કહેવામાં આવે તે તદ્ભવની અપેક્ષાએ લેવાય તે હેજે મોક્ષ થાય છે તેમ સમ્યગ્દષ્ટિને વિરાધના અને પ્રતિપાત સમજાય તેવું છે. વ્યાકરણમાં જેમ ધાતુની સાથે થવાથી અર્ધપદગલમાં માત્ર કંઈક ઓછો એવો અનંતો જોડાયેલા પ્ર આદિને ઉપસર્ગ કહેવામાં આવે છે, છતાં પણ સંસાર થાય છે. માટે હું પરિમિત એટલે થોડા બહુવ્રીહિ વિગેરે સમાસોમાં જો કે પ્ર વિગેરે જે હોય છે સંસારથી મોક્ષ પામવાવાળો છું કે અનન્ત સંસાર તે ધાતુની સાથે જોડાયેલા હોતા નથી પરંતુ નામની સાથે રખડીને મોક્ષ પામનાર હોવાથી અનન્ત સંસારવાળો જ જોડાયેલા હોય છે, છતાં પણ તેને ઉપસર્ગ કહેવામાં છું. જો હું પરિમિત સંસારવાળો હોઉં તો પણ કેટલાક આવે છે, તેવી રીતે અહિં પણ ચરમ પણું પરિમિત સંસારવાળા ભરત મહારાજાને યથાસંભવપ્રમાણે લેવું એ અયોગ્ય નથી, દેવતાઓના શાલિભદ્રાદિની પેઠે સમ્યગ્દર્શન અને ત્યાગમાર્ગરૂપી પ્રશ્નોમાં વાસ્તવિકરીતિએ અચરમ ભવ જ કહી બોધિને સ્ટેજે પામનારા હોય છે અને કેટલાકો મેતાર્ય શકાય, પરંતુ તે ભવ એટલે દેવભવની અપેક્ષાએ
