________________
७४
લલિતવિસ્તરા ભાગ-૩ __'अत्रायं न गृहीत इति' चेत्, न, 'आदि' शब्दावरुद्धत्वाद्, उपन्यस्तगाथासूत्रस्योपलक्षणत्वाद्, अन्यत्रापि चागमे एवंविधसूत्रादनुक्तार्थसिद्धेः, उक्तं च'गोसमुहणंतगादी, आलोइय देसिए य अइयारे। सव्वे समाणइत्ता, हियए दोसे ठवेज्जाहि।।१।।'
अत्र मुखवस्त्रिकामात्रोक्तेः 'आदि' शब्दाच्छेषोपकरणादिपरिग्रहोऽवसीयते, सुप्रसिद्धत्वात् प्रतिदिवसोपयोगाच्च न भेदेनोक्त इति, 'अनियतत्वाद् दिवसातिचारस्य युज्यत एवेहादिशब्देन सूचनं, नियतं च वन्दनं, तत्कथं तदसाक्षाद्ग्रह इति' चेत्, न, तत्रापि रजोहरणाद्युपधिप्रत्युपेक्षणस्य नियतत्वात्, 'समानजातीयोपादानादिह एतद्ग्रहणमस्त्येव, समानजातीयं च मुखवस्त्रिकायाः शेषोपकरणमिति' चेत्, तत्रापि तन्मानकायोत्सर्गलक्षणं समानजातीयत्वमस्त्येवेति मुच्यतामभिनिवेशः।
न चेदं साध्वादिलोकेनानाचरितमेव, क्वचित्तदाचरणोपलब्धः, आगमविदाचरणश्रवणाच्च, न चैवंभूतमाचरितमपि प्रमाणं, तल्लक्षणायोगात्, उक्तं च'असढेण समाइण्णं जं कत्थइ केणई असावज्ज। ण णिवारियमन्नेहि य बहुमणुमयमेयमायरियं ।।१।।'
न चैतदसावधं सूत्रार्थविरोधात्, सूत्रार्थस्य प्रतिपादितत्वात्, तस्य चाधिकतरगुणान्तरभावमन्तरेण तथाकरणविरोधात्, न चान्यैरनिवारितं, तदासेवनपरैरागमविद्भिर्निवारितत्वात्, अत एव न बहुमतमपीति भावनीयम्, अलं प्रसंगेन, यथोदितमान एवेह कायोत्सर्ग इति। ललितविस्तरार्थ :
અને અહીં કાયોત્સર્ગનું જઘન્ય કાલમાન આઠ ઉચ્છવાસ પ્રમાણ છે એમ કહ્યું એમાં, પ્રમાદમદિરાના મદથી હણાયેલા ચિત્તવાળાઓ યથાવસ્થિત ભગવાનના વચનનું આલોચન નહિ કરીને તેવા પ્રકારના લોકોના આસેવનને જ પ્રમાણ કરતાં=પોતાના મનસ્વીપણાથી કાયોત્સર્ગ કરનારા લોકના આસેવનને જ પ્રમાણ કરતાં, પૂર્વ-અપર વિરુદ્ધ આ પ્રમાણે કહે છે=આગળ બતાવે છે એ પ્રમાણે કહે છે – આ=કાયોત્સર્ગનું જઘન્યથી માન આઠ ઉચ્છવાસ છે એ, ઉસૂત્ર છે; કેમ કે સાધુ આદિ લોકથી અનાચરિતપણું છે અને આ=પ્રમાદી લોકોથી કહેવાયેલું કથન, અયુક્ત છે; કેમ કે અધિકૃત કાયોત્સર્ગ સૂત્રના જ અર્થાતરનો અભાવ છે અને ઉક્તાર્થતામાં ઉક્તનો અવિરોધ છે=આઠ ઉચ્છવાસ પ્રમાણ કાયોત્સર્ગનો અવિરોધ છે.
ગળથી પૂર્વપક્ષી કહે છે પ્રમાદી પોતાના થનનું સમર્થન કરવા માટે કહે છે – કાયોત્સર્ગકરણમાં આ અર્થ હો=નિયત પ્રમાણ કાયોત્સર્ગરૂપ વંદનાદિ અર્થ હો, પરંતુ આનંદંડકાર્થ, તે નથી-તે डायोत्सर्ग नथी, 'इति' शE प्रमाहीना थिननी समाप्ति भाटे छे.
