________________
૧૩
केचित्रपर्वतरम्याच केचितश्च सुशोभना ॥ कचित्सरितद्रुमारम्या काचततडागशोभना ॥३८॥
કેટલાક પર્વતે પૃથ્વીથી ભાવાળા દેખાય છે, કેટલાક પર્વતો નદીઓથી શોભે છે, કેટલાક પર્વતો ઝાડાથી શેભામાં વૃદ્ધી પામેલા છે અને કેટલાક પર્વતો નાનાં મોટાં સુંદર તળાવોથી શોભી રહેલા છે. આ પ્રમાણે જુદા જુદા કેમેથી પૃથ્વી શોભી રહેલી છે.
ગ્રહ મંડળી. स्वरचित्रा रचिता रम्यामोजनैकलि ॥ तेतोयथोत्तर प्रमाणाख्याद्वीप शैलार्णवादिकम् ॥३९॥
પિત પિતાના ચિત્ર પ્રમાણે નાના મોટા તારાએનાં મંડળે છે. તે તારાઓના મંડળોના અધિપતિ સૂર્ય અને ચંદ્ર મેરુ પર્વતની આજુબાજુ ચોવીસે કલાક ફર્યા કરે છે. આ પ્રમાણે તે ઘણીજ શેભાને આપી રહેલા છે તેમજ પરમાત્માના નિયમોને પાળીને સર્વ વર્તન કરે છે.
वैदेयुग्मां गुलैहस्तेदेहो वादोद्भवस्तथा ॥ द्विसहस्रदंडकोशोथो जनैस्तै विदोद्भवैः ॥४०॥
આ લોકથી માપનું વર્ણન સંક્ષેપમાં કરવામાં આવે છે તે હે વત્સ અપરાજીત ! તું સાવધાન થઈને સાંભળ. અઢાર આંગળને એક હાથ થાય, ૨૪ આંગળને એક ગજ થાય, ચાર ગજને એક દંડ, બે હજાર દંડને એક ગાઉ અને ચાર ગાઉને એક જન થાય. આ પ્રમાણે ગાઉ, જન વગેરેનું માપ છે.
"Aho Shrutgyanam
