________________
( ૪ )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
છે. કારણકે, શાસ્ત્રકાર લખે છે કે, “ નિઃસ્પૃહો મુનિસત્તમઃ ” કેવલી મુનિ નિસ્પૃહ હેાય છે. તેવા નિષ્કામ પ્રભુને કોઇપણ સ્થાન પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છા વાળા કેમ કહ્યા ? તેના સમાધાનમાં એટલુંજ કહેવાનું કે, માત્ર તે ઉપચારને લઇનેજ કહેવામાં આવ્યું છે, ભગવાન તો નિષ્કામ જ છે.
તે શ્રીમહાવીર ભગવાન સમવસરણમાં પધાર્યા હતા જેમનુ વર્ણન આ પ્રમાણે છે. ભુજમોચક જાતનું રત્ન, ભૃંગ, ગળી, કાજળ અને હર્ષ પામેલ ભ્રમરગણના જેવા કૃષ્ણવર્ણી, ઘાટા અને કુંડલાકાર—વાંકડીઆ કેશ • જેમના મસ્તક ઉપર રહેલા હતા, જેમના પગના તળીયા રક્ત કમળના પત્રના જેવા કોમળ હતા, જેએ પુરૂષના આઠ હજાર લક્ષણેાને ધારણ કરનારા હતા, આકાશ સુધી ઉંચા છત્ર, અને ચામરવાળા અને અતિ સ્વચ્છ સ્ફાટિકમય પાદપીઠ સહિત એવા સિંહાસન ઉપર બેઠેલા હતા. ચૈાદ હજાર સાધુએ અને છત્રીશ હજાર સાધ્વીઓથી તેએ પરિવૃત થઈ રહ્યા હતા. પૂર્વાનુપૂર્વીવડે વિચરતા તથા ગામેાગામ સુખે વિહાર કરતા, રાજગૃહનગરના ગુણુશિલ ચૈત્યમાં આવ્યા. ત્યાં આવીને અવગ્રહ ગ્રહણ કરી સયમ અને તપવડે ભાવના ભાવતા રહ્યા. ત્યાં શ્રમણ ભગવંતના ઘણાં શિષ્યો આવેલા હતા. તેમજ અસુર કુમારા, શેષભવનપતિએ, વ્યંતરા, જ્યોતિષ્ક તથા વૈમાનિક દેવતાએ ભગવાની સમીપ આવ્યા હતા. રાજગૃહ નગરમાંથી રાજા પ્રમુખ લાકો ભગવંતને વંદના કરવાને નિકલ્યા હતા. તે નગરના શેરી, ચાક, ચાટા પ્રમુખ માટા માર્ગોની અદર લેાકો પરસ્પર કહેવા લાગ્યા કે, હે દેવાનુપ્રિય! ભગવાન મહાવીર પ્રભુ ગુણશિલ ચૈત્યના પ્રદેશમાં સમેાસમાં છે અને સયમ અને તપથી ભાવના ભાવે છે. તેમને આપણે વંદના કરીએ.
તે સમવસરણમાં સપૂજાઓને યાગ્ય એવી અથવા મેાટી પર્યંદા એકઠી થઇ હતી. તેમાં ભગવ ંતે ધર્મ કહ્યા. અહીં ભગવ ંતની ધમઁ કથા કહેવી અને તે આ પ્રમાણે− તે સમયે ભગવાન્ મહાવીરે શ્રેણિક રાજા અને ચેલણા પ્રમુખ શીલવતી સ્ત્રીઓની પદામાં સર્વ ભાષાનુગાની વાણી વડે ધર્મ કહ્યો, તે જેવી રીતે લેક છે, અલોક છે, જીવ છે, અજીવ છે, મધ છે, માક્ષ છે. ’” ઇત્યાદિ. શ્રમણ ભગવાન્ મહાવીરની સમીપે ધર્મને સાંભળી અત્યંત સતુષ્ટ થયેલા તેઓએ ભગવાનને વંદના અને નમસ્કાર કર્યાં, પછી તે જે દિશામાંથી આવેલા હતા, તે દિશામાં પાછા ચાલ્યા ગયા.
૧ જે વાણીથી સર્વ પ્રાણીએ પેાત પેાતાની ભાષામાં સમજી જાય.
