________________
શતક ૧ લું.
(૪૫ )
થત આહાર કરેલા જે સ્કંધ, તે પૂર્વકાળે શરીરની સાથે મળી જઈ પરિકૃતિને પામેલા છે કે નહીં? તે પૂર્વકાળે સંગ્રહ કરેલા આહાર કરેલા અને વર્તમાનકાળે સંગ્રહ કરવામાં આવતા–આહાર કરવામાં આવતા પુદગલો પરિકુખ્યા છે કે નહીં?
જે પુદ્ગલો અતીતકાળે આહાર કરેલા નથી અને જે હજું ભવિષ્ય ફાળે આહાર કરવાના છે, તે પુદ્ગલે પરિણમ્યા છે કે નહીં? જે અતીત કળે પણ આહાર કરેલા નથી અને જે ભવિષ્યકાળે પણ આહાર કરવાના નથી, તે પરિણમ્યા છે કે નહીં? શ્રીવીર ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે.
હે ગતમ, તે નારકને જે પુગલે પૂર્વે આહાર કરેલા છે, તે પૂર્વકાળેજ પરિણામ પામી ગયેલા હોય છે, કારણ કે, તેમનું ગ્રહણ કર્યા પછી જ પરિણામ હોઈ શકે છે.
જે પગલે આહાર કરેલા છે અને આહાર કરવામાં આવે છે, તે પણ પરિણામ પામેલા છે, કારણ કે, આહાર કરેલા પુદ્ગલે પરિણામ ભાવથીજ પરિણામ પામે છે અને જે આહાર કરાય છે, તેમને પરિણામભાવ ચાલતા જ છે. જે મુદ્દગલો આહાર થયેલા નથી અને આહાર થવાના નથી, તે પરિણામ પામવાના નહિં. કારણ કે, આહાર થયેલા ન હોય તેમને શરીરના સંપર્કનો અભાવ છે, તેથી તેમને પરિણામ પામવાનો પણ અભાવ છે, માટે જેઓ આહાર રૂપે થવાના તેઓ જ પરિણમશે કારણ કે, જે આહાર થયેલા હોય તેમને પરિણામ અવશ્ય થવો જ જોઈએ.
જે પુદ્ગલે ભૂત અને ભવિષ્યમાં આહાર થયેલા નથી, તેથી તેમને પરિણમવાનેજ અભાવ છે. - જે પુદગલો શરીરની સાથે સંપર્ક પામી પરિણમ્યા છે, તેમને
૧ અહિં વૃત્તિકાર આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં વિકલ્પ આ અર્થ પણ કરે છે-જે પુદગલે આહાર કરેલા અને આહાર કરવાના છે, તે પુદ્ગલે પરિણામ પામી ગયા છે, અને પરિણામ પામવાના પણ છે. એટલે જે આહાર કરેલા અને આહાર કરવાના છે, તેમાંથી કેટલાક પરિણમ્યા છે, તેમાં જે શરીર સાથે મળી ગયા છે, અને જે ત્યાં સુધીમાં શરીર સાથે થયા નથી. જે કાલાંતરે મળી જશે તે પરિણમશે.
