________________
વાર્થ ૩રા.
.
કર્મની પ્રકૃતિના ભેદ. ત્રીજા ઉદેશમાં કમની ઉદીરણ અને વેદના વગેરે કહેવામાં આવ્યા, હવે તેજ કર્મના ભેદ વગેરે કહેવા માટે આ ચેથા ઉદેશમાં ગતમ સ્વામી પ્રશ્ન કરે છે.
ગૌતમ સ્વામી પુછે છે –હે ભગવન, કર્મની પ્રકૃતિઓ કેટલા પ્રકારની કહેલી છે?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, તે કર્મની આઠ પ્રકૃતિ કહેલી છે, અહં પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના ત્રેવીસમા “કમ પ્રકૃતિ” નામના પદને પ્રથમ ઉદ્દેશ અનુભાગ સુધીને સમજે. તેની સંગ્રહ ગાથા આ પ્રમાણે છે.
‘જરુ ' ઇત્યાદિ.
- સંગ્રહ ગાથાનાં અર્થના અને રર. ગતમ સ્વામી–હે ભગવન કર્મની પ્રકૃતિ કેટલા પ્રકારની કહી છે?
ભગવાન-હે ગૌતમ, કર્મની આઠ પ્રકૃતિ કહી છે.
ગતમ-જીવ કર્મની કેટલી પ્રકૃતિ બધે?
ભગવાન–જીવ, કર્મની આઠ પ્રકૃતિને બાંધે છે. તે આ પ્રકારે, જ્યારે જીવને જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ઉદય થાય ત્યારે દર્શનાવરણીય કર્મ બાંધે, એટલે જીવ વિશેષ ઉદય આવેલું તે કર્મ પ્રાપ્ત કરે છે. જયારે દર્શનાવરણીય કર્ય ઉદય આવે ત્યારે દર્શનમેહનીય કર્મ બાંધે છે, અર્થાત તેને વિપાકાવસ્થામાં કરે છે. જયારે નાહનીય કર્મ થાય