________________
3. ૬ ટકો
.
હું
ગયા ઉદેશમાં તેના છેલ્લા સૂવાની અંદર જોતિષી અને માનિક દેવતાઓના અસંખ્યાતા આવાસ–વિમાને જે કહ્યા છે, તેમની પ્રત્યક્ષ ગતિ બતાવવાને માટે આ ઉદ્દેશમાં કહે છે.
ગતમ સ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, જેટલા અવકાશ રૂ૫ અંતરાળથી ઉદય પામતે સૂર્ય શીઘ્રતાથી દષ્ટિસ્પર્શમાં આવે છે, તેમ અસ્ત પામત પણ સૂર્ય તેટલાજ અવકાશરૂપ અંતરાળથી શીધ્ર દષ્ટિ રસ્પરમાં આવે છે, તેનું શું કારણ? આ પ્રશ્નને આશય એ છે કે, જ્યારે સૂર્ય અત્યંતરમંડળમાં હોય છે, ત્યારે સડતાળીસ હજાર બસે અને ત્રેસઠ યોજન અને એકવીશ ભાગે ઊગતો જોવામાં આવે છે, અને તેટલાજ પ્રમાણમાં પાછો અસ્ત સમયે પણ જોવામાં આવે છે તેનું શું કારણ?
ભગવાન ઉત્તર આપે છે, હે ગતમ, હા, સૂર્ય ઊગતો તેટલાજ પરિમાણે અવકાશ–અંતરથી દષ્ટિ સ્પર્શમાં શીધ્ર આવે છે. અને અસ્ત પામતો પણ તેટલાજ પરિમાણે શીધ્ર દષ્ટિ સ્પર્શમાં આવે છે, એટલે પ્રત્યેક મંડલે સૂર્યના દર્શનમાં તફાવત છે, પણ તે સ્થાનાંતરથી જાણી શકાય છે.
ગતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, સૂર્ય ઉદય પામતો જેટલા ક્ષેત્રની સર્વ દિશાઓને અને વિદિશાઓને પોતાના આતપ વડે-તેજ વડે જરા પ્રકાશિત કરે છે, વધારે પ્રકાશિત કરે છે અને તપાવે છે, તેટલા ક્ષેત્રની સર્વ
૧ સૂર્ય જેટલા આકાશની અંદર રહેલો.
૨ દષ્ટિસ્પર્શ એટલે દષ્ટિમર્યાદામાં આવવું તે. અહિં સ્પર્શને અર્થ અડકવુ નહીં કારણ કે, તે સૂર્ય નેત્રથી પ્રાપ્ત કરી શકાતો નથી,
