________________
શ્રી ભગવતીપુત્ર,
ગાતમસ્વામી કહે છે, હે ભગવન, તેનું શું કારણ છે ?
ભગવાન કહે છે, હું ગામ, દ્રવ્ય આશ્રીને જે કૃલેશ્યા છે તે આદારિકાદિ શરીર વર્ણ છે, અને આદારિક ગુરૂલઘુ છે, માટે તે કૃષ્ણવેશ્યા ત્રીજે પદે છે એટલે ગુરૂલઘુ છે અને જે ભાવલેશ્યા છે,તે જીવની પરિણતિરૂપÛ, તેથી તે અમૂત્ત પણાને લઇને ચાથે પદે છે એટલે અનુરૂલઘુ છે. એજ પ્રમાણે શુકલલેફ્સાસુધી સમજવુ. દષ્ટિ, દન, જ્ઞાન, અજ્ઞાન અને સંજ્ઞા એ જીવના પર્યાય હેવાથી તે ચેાથે પઢે છે એટલે અનુરૂલઘુ છે. અહિં જે અજ્ઞાનને ગણાવ્યું છે, તે જ્ઞાનના વિપક્ષપણાથી કહેલુ છે, નહી તો દ્વારને વિષે તે જ્ઞાનનેજ ગણેલુ છે.
આદારિક, વૈક્રિય, તેજસ અને કામેણુ એ ચાર શરીર ત્રીજા પદે એટલે ગુલધુ જાણવા. અને કાર્યણુ શરીર ચાથે પદે એટલે અનુરૂલધુ સમજવું, કારણકે, કાર્મેણુ શરીર અગુરૂલઘુ દ્રવ્ય રૂપ હાવાથી તેના જે મનોયાગ્ તથા વાગ્યેાગ છે તે ચેથે પદે કહેવા, કારણકે, તેના સભ્ય અણુ લઘુ હોય છે. અને કાયયેાગ કામેણુ શરીરને વઈને ત્રીજે પદે ગુરુલઘુ સમજવું. સાગારાપયાગ એટલે જ્ઞાનયાગ અને અનાગારાપયાગ એટલે દનાપયેાગ–એ બને ચેાથે અનુરૂલઘુ પડે સમજવા. ધર્માસ્તિકાય વગેરે ષટ્દ્રવ્ય, સવ પ્રદેશે કે જેમના ભાગ કહી શકાય નહી તેવા છે, તે સવું પર્યાય, વર્ણ તથા ઊપયેાગ વગેરે જે દ્રશ્યમાઁ છે, તે પુદ્ગલાસ્તિકાયની જેમ જાણી લેવા. એટલે ગુફલઘુ પણે તથા અગુરૂલઘુપણે જાણવા, કારણૢકે. સૂક્ષ્મ અને અમૂર્ત એવા વ્યે અનુલઘુ છે, અને ખાકીના ગુલવુ છે અને જે પ્રદેશનાં પર્યાય છે, તે તેને દ્રવ્યના સંબંધને લઈને તે તે સ્વભાવવાળા હોય છે, અને અતીત-અદ્દા (ભૂતકાળ) અનાગત-અદા (ભવિષ્યકાળ) અને સર્વોદ્ધા-એ ચેાથે અગુરૂલઘુ પદે સમજવા.
હવે ગુરુલઘુના ચાલતા અધિકારને લઇને ગૈતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે.
( ૧૦ )
ગાતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે. હે ભગવન્ ૧ અપ ઊપધિ-એટલે ઘેાડા ઊપકરણ રાખવા, ૨ અલ્પ ઈચ્છા એટલે આહાર વગેરેમાં અપ અભિલાષા રાખવી ૩ અમૂર્છા એટલે ઊપકરણા વગેરેમાં મૂર્છા ન રાખવી, ૪ અદ્ધિ એટલે ભેજનાદિકમાં લુબ્ધતા ન રાખવી અને ૫ અપ્રતિબદ્ધતા એટલે સ્વજન વગેરેમાં સ્નેહને અભાવ-એ પાંચવાના શ્રમણ તપસ્વી અને બાહ્ય તથા આણંતર ગ્રંથ રહિત એવા નિગ્રંથ મુનિને પ્રશસ્ત છે ?
ભગવાન્ ઊત્તર આપે છે, હું ગાતમ, મુનિને તે ઊધિ વગેરે અપ
રાખવા પ્રશસ્ત છે.
