________________
| અધ્યાયમાન રહ્યું હોય તે યથ થઈ જાય એ આયુષ્યને
ના કાળથી બીજે કાલે સમજવું જોઈએ નહીં તે આયુષ્યના બંધ
આ ભવનું આયુષ્ય વેદે અને પરભવનું આયુષ્ય તો તે કરે છેજ.
ગેતમસ્વામીએ કહ્યું, હે ભગવન, આપે જે કહ્યું, તે સત્ય છે, કદિ પણ અન્યથા હોતું નથી, તે પછી ભગવાન ગતમ આત્માને ભાવતા થકા વિચરવા લાગ્યા.. અહિં અન્યતીથીના ચાલતા પ્રસંગને લઈને વિશેષ કહે છે.
તે સમયે શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનને શિષ્ય નામે કાલાસરોસિટ પુત્ર સાધુ જયાં ભગવાન મહાવીર પ્રભુના સ્થવિર એટલે કૃતવૃદ્ધ એવા શિષ્ય હતાં ત્યાં આવ્યાં ત્યાં આવીને તેમણે સ્થવિર ભગવાને આ પ્રમાણે કહ્યું કે સ્થવિર શ્રમણ ભાવરૂપ સામાયિકને જાણતા નથી, તે સામાયિકના કર્મના અનુંપાદાન રૂપ પ્રજનને જાણતા નથી, તે પચ્ચખાણ એટલે પિરૂપી આદિના નિયમને જાણતા નથી. તે પચ્ચખાણુના આશ્રયદ્વારને નિષેધ કરવારૂપ અર્થ જાણતા નથી, તે પૃથ્વીકાય આદિ ષકાયના રક્ષણ રૂપ, સંયમને જાણતા નથી, તે સંયમના અનાશ્રવરૂપ અર્થને જાણતા નથી, તે ઇંદ્રિય તથા નાઇજિયના નિગ્રહરૂપ સંવરને જાણતા નથી, તે સંવરના અનાશ્રવરૂપ અર્થને જેણતા નથી, તે વિવેક-વિશેષ બોધને અને ત્યાં જઈ વસ્તુના ત્યાગ કરવારૂપ તેના અર્થને જાણતા નથી, તે કોય વગેરેને ઉત્સગ કરવારૂપ કાયત્સર્ગને અને તેના વાંછા રહિતપણાના અર્થને જાણતા નથી, મુનિ કાલાસિત પુત્રનું આવું કથન સાંભળી તે ભગવાને તેને આ પ્રમાણે કહ્યું, હે આર્ય, સમપરિણામરૂપ સામાયિક અને કર્મ અનુંપાદાન-નિર્જરારૂપ તેને અર્થ અમે જાણીએ છીએ, તેમજ પચ્ચખાણ અને તેને અર્થ, સંયમ અને તેને અર્થ, સંવર અને તેને અર્થ વિવેક અને તેને અર્થ, અને કાર્યોત્સર્ગ અને તેને અર્થ, ઉપર કહ્યા પ્રમાણે અમે જાણીએ છીએ,
તે કાલે કાલાસિત પુત્ર સાધુએ ભગવાન સ્થવિરને કહ્યું, હે આર્ય, જે તમે સામાયિક, પચ્ચખાણુ, સંયમ, સંવર, વિવેક અને કાર્યોત્સર્ગ તથા તેમના અર્થ જાણતા હતા સામાયિક, પચ્ચખાણુ, સંયમ, સંવર, વિવેક અને કાર્યોત્સર્ગ તથા તેમના અર્થ વિષે તમારે મત શું છે,?
ભગવાન સ્થવિરે કાલાસિત પુત્ર સાધુને કહ્યું, હે આયે, જે આત્મા– જીવ સામાયિક ગુણને પ્રાપ્ત થયેલા છેય તે છવ સામાયિકજ કહેવાય છે
૨૫
