________________
શતક ૧ લું. . ( ૧૭૩). ભગવાન કહે છે હે મૈતમ, તે અર્થ ઘટી શકે નહીં. ગતમ કહે છે હે ભગવન, તે શા માટે એ અર્થ ઘટી શકે નહીં?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, તે ગર્ભમાં રહેલો જીવ જે આહાર કરે છે, તે આહારને શ્રેગેંદ્રિય, ચક્ષુઇંદ્રિય, ધ્રાણેદ્રિય, રસનેંદ્રિય, સ્પેશેન્દ્રિય, અસ્થિ, હાડમાં રહેલી ચીકાશ, કેશ, દાઢી મુંછના વાળ, રૂવાંડો, અને નખ પણ પુષ્ટ કરે છે, તે કારણથી ગર્ભમાં રહેલા જીવને ઝાડો, પીશાબ વગેરે દેતા નથી. '
ગતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, તે ગર્ભમાં રહેલો જીવ મુખમાં કાવલિક–આહાર એટલે કેલીયાને આહાર લેવાને સમર્થ છે?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, તે અર્થ ઘટી શકે નહી.
ગૌતમસ્વામી કહે છે, હે ભગવન, શા કારણથી તે અર્થ ઘટી શકે નહી ?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, ગર્ભમાં રહેલો જીવ સર્વ આત્માએ આહાર કરે છે, સર્વ આત્માએ તેને પરિણુમાવે છે, સર્વ આત્માએ શ્વાસ લે છે, અને સર્વ આત્માએ નિઃશ્વાસ લે છે, તેમ વલી તે વારંવાર આહાર લેછે, વારંવાર આહારને પરિણુમાવે છે, વારંવાર શ્વાસ લે છે, અને વારંવાર નિ:શ્વાસ લે છે, વળી તે કઈવાર આહાર લે છે, કોઈવાર આહાર પરિણુમાવે છે, કોઈવાર શ્વાસ લે છે અને કેવાર નિઃશ્વાસ લે છે કારણ કે માતાના જીવના રસને હરણ કરનાર તેની નાભિનું નાલ પુત્રના જીવને રસ ગ્રહણ કરવામાં કારણ રૂપ છે કેમકે તે માતાના, જીવની સાથે થઈને પુત્રના જીવને સ્પર્શીને રહેલી છે, તેને લઈને તે જીવ આહાર કરે છે અને આહારને પરિણુમાવે છે અને બીજી નાડી પુત્રના જીવના રસને હરનારી પણ તે પુત્રના જીવ સાથે બંધાએલી છે, તેને લઇને તે માતાના જીવને સ્પર્શીને રહેલી છે. તેથી તે શરીરને પુષ્ટ કરે છે અને વધારે છે તે કારણથી તે જીવ મુખ વડે કવલા-આહાર કરવાને સમર્થ થઈ શકતો નથી.
(અહિં વિશેષમાં કહેવાનું કે, જે માતાના જીવના રસને હરનાર નાભિનાળ છે, તે પુત્રના રસને ગ્રહણ કરવામાં કારણું રૂપ છે, કારણકે તે માતાના જીવની સાથે પ્રતિબદ્ધથયેલ છે, તેથી તે પુત્રના જીવને સ્પર્શી શકે છે, અહિં પ્રતિબદ્ધ એટલે ગાઢ સંબંધવાળું છે, એમ સમજવું કારણ કે, તે તેના અંશ રૂપ છે અને જયાં સ્મશ કરવાનું કહયું છે, ત્યાં માત્ર
