________________
શર્તક ૧ લુ.
( ૧૦ )
અને તે શિવાયના ખાકીના જે અંગેા છે, તે શુક્ર અને શણિતના સરખા વિકાર રૂપે હોવાથી માતાપિતાના સાધારણ અંગેા છે.
ગાતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, તે માતા અને પિતાના અવચત્રો વડે ઉત્પન્ન થયેલું તે શરીર કેટલા કાળ રહે છે ?
ભગવાન્ કહે છે, હું ગાતમ, જીવને ભવધારણીય એટલે ભવેાપગ્રાહક મનુષ્યાદિ શરીર જ્યાંસુધી નાશ પામે નહીં, ત્યાંસુધી તે માતાપિતા સંબંધી અંગ રહે છે. અર્થાત્ મરણ પંત રહે છે; તે શરીરના ઉપચય પામવાના–વધવાના છેલ્લા સમય પછી તે માતાપિતાથી થયેલુ શરીર ક્ષય પામતું પામતું તે જીવના આયુષ્યને ઇંલ્લે સમયે જાય છે.
ગાતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે, હે ભગવન, તે જીવ ગર્ભમાં રહેતેા થતો નારકીને વિષે ઉત્પન્ન થાય કે નહી ?
ભગવાન ઉત્તર આપે છે, હું ગેમ, કેાઈ જીવ નારકીને વિષે ઉત્પન્ન થાય અને કાર્ય જીવ ન થાય.
ગાતમસ્વામી પુòછે, હે ભગવનુ, શા કારણથી એમ બને ? ભગવાન કહે છે, હે ગૈાતમ, કાઇ જવ રાજાની રાણીના ગર્ભ માં આવ્યો હોય, તે જીવ સંજ્ઞી પંચદ્રિયપણાની જે પાતાની સપર્યાતિ, તને પ્રાપ્ત થવાથી વીર્ય લબ્ધિ ત્તથા વૈક્રિયલબ્ધિવડે કરી અથવા વીલબ્ધિવાળા તથા વૈક્રિયલધિવાળા થઇ શત્રુની સેનાને આવેલી સાંભળી અને મનમાં અવધારી જીવના ગર્ભના પ્રદેશથી ખાહેર કાઢે અને ખાહેર કાઢીને અને વૈક્રિય સમુદૃઘાતવડે સમહત થાય અને તેમ થઇને હાથી, ઘેાડા, રથ અને પેદળરૂપ ચતુરંગી સેનાને વિષુર્વે અને તે વિષુર્થીને શત્રુની સેનાની સાથે યુદ્ધ કરે તે જીવને દ્રવ્યની વાંછા હોય છે, રાજયની કામના ડાય છે, ભેગ એટલે ગંધ, રસ, તથા સ્પર્શની કામના હાય છે, શબ્દ તથા રૂપની આસક્તિ હાય છે, રાજયની ભાગની અને કામની આસક્તિ હાય છે. અને અ, રાજ્ય અને ભાગ પ્રાપ્ત થયા છતાં પણ તેનાથી તૃપ્તિ થતી નથી. અને તે અથ વગેરેમાંજ તેનુ ચિત્ત લાગેલું હોય છે, તેમાંજ તેના મનનો વિશેષ ઉપયોગ હાય છે, તેજ ઉપરજ તેને લેશ્યા હાય છે, તેમાંજ તેનાં અધ્યવસાય એટલે તેનો ભાગ કરવાની ક્રિયા સંપાદન કરવાની વૃત્તિ હાય છે, તેને માટેજ તે સદા ઉપયોગવાળા–સાવધાન રહે છે, તેને માટેજ તેની ઇંદિયા જોડાએલી રહે છે અથવા તેને માટે કરવું, ફરાવવું