________________
( ૧૫૬ )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે, કે ગૈાતમ, હા, તે લાગુ પડે છે. ગોતમસ્વામી પુછે, હે ભગવન, જે જીવને તે ક્રિયા લાગુ પડતી હોય તે તેને તે સ્પર્શથી લાગુ પડે છે, કે અસ્પર્શથી લાગુ પડે છે? અહિ એમ કહેવુ કે ચાવત્ અલાકનો છે! નથી ત્યાં છ દિશાને સ્પેશિને ક્રિયા લાગે છે, અને જ્યાં વ્યાઘાત એટલે અલોકનો છેડા છે; ત્યાં એક શેષ ત્રણ દિશા, કાઈવાર ચાર દિશા અને કાઇવાર પાંચ દિશા એ સર્વ આહારની પેઠે વિચારીને કહેવુ.
ગોતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, જીવને પ્રાણાતિપાતિકી ક્રિયા લાગુ પડે તે ક્રિયા કરેલી ગણાય કે ન કરેલી ગણાય ?
કહેવાને આશય એવા છે કે, જીવે તે ક્રિયા કરેલી ગણાય. કારણુ કે, જે કર્મ કર્યું ન હોય તે કહેાઇ શકેજ નહી, અને કરેલી ક્રિયા ન ગણાતી હૈાય તા જે કમ પાતે કરેલુ હાય તા જાતે કરેલું ગણાય છે; તે શિવાય કરેલું ગણાતું નથી.
ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે, હે ગાતમ, જે ક્રિયા કરેલી હાય તેજ ક્રિયા લાગે છે, જે ક્રિયા કરેલી ન હેાય તે ક્રિયા લાગતી નથી.
ગતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, જીવને જે કરેલી ક્રિયા લાગે તે પેાતે કરેલી લાગે કે બીજાએ કરેલી લાગે કે પેાતે અને બીજાએ અનેએ કરેલી ક્રિયા લાગે ?
ભગવાન કહે છે, જે ગાતમ, તે પોતે કરેલી ક્રિયા લાગે, ખીજાએ કરેલી કે ખનેએ કરેલી ક્રિયા ન લાગે ?
ગાતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, તે આનુપૂર્વાંએ ક્રિયા લાગે કે આનુપૂર્વી શિવાય ક્રિયા લાગે ?
જેમાં પૂર્વ-પહેલો કે પશ્ચાત્-પાછળ એવા વિભાગ ન હેાય તે આનુપૂર્વી કહેવાય છે એટલે પહેલા ક્રિયા કરે અને પછી પાપ લાગે તે આનુપૂર્વી અને પહેલા પાપ લાગે અને પછી ક્રિયા કરે તે અનાનુપૂર્વી -આનુપૂર્વી શિવાય કહેવાય છે.
કરેલી
ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે કે, હે ગાતમ, તે આનુંપૂર્વી વડે ક્રિયા લાગે છે, આનુપૂર્વી વગર લાગતી નથી. જે ક્રિયા કરલી છે, જે ક્રિયા કરે છે અને જે ક્રિયા કરશે તે સર્વ ક્રિયા આનુપૂર્વી એ કરેલી સમજવી પણ અનાનુપૂર્વી એ કરેલી સમજવી નહીં, એમ કહેવું.
