________________
( ૧૫૨ )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
દિશાઓ અને વિદિશાઓની ચારે તરફ તે આથમતો સૂર્ય પણ જરા પ્રકાશિત કરે છે, વધારે પ્રકાશિત કરે છે, અને તપાવે છે;
અહિં જરા પ્રફાશ કરે છે, તે ઉપરથી ઘણી સ્થળ–મેટી વસ્તુને પ્રકાશિત કરે છે, એમ સમજવું. અને “વધારે પ્રકાશિત કરે છે તે ઉપરથી અતિ સૂક્ષ્મ-કીડી વગેરે વસ્તુને પ્રકાશિત કરે છે, એમ સમજવું અને જે તપે છે એમ કહ્યું, તેનો અર્થ વરતુને શીતવગરની કરે છે, ગરમીવાળી કરે છે. અથવા જે વસ્તુ ઘણી સૂક્ષ્મ હોય તે જોઈ શકાય એવી કરે છે.
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, હા, તેમજ છે.
હવે તમે તે ક્ષેત્રને આશ્રીને પુછે છે.
ગૌતમસ્વામી કહે છે, હે ભગવન, સૂર્ય જે ક્ષેત્રને જરા પ્રકાશિત કરે છે, વિશેષ પ્રકાશિત કરે છે, અને તપાવે છે, તે ક્ષેત્રોને સ્પર્શીને પ્રકાશે છે, કે સ્પશ્ય શિવાય પ્રકાશે છે? એવી રીતે છ દિશા સુધી વધારે પ્રકાશિકરે છે, તપાવે છે, અને પ્રકાશિત કરે છે, એમ કહેવું. અને તે નિયમથી છ દિશાને પ્રકાશિત કરે છે, એમ જાણવું. મૂળમાં જ્ઞાન–ચાર એટલે સુધી એવો શબ્દ છે. તે ઉપરથી નીચે પ્રમાણે. પ્રશ્નોત્તર સમજવાના છે.
ગતમ-હે ભગવન, તે સૂર્ય સ્પર્શીને પ્રકાશિત કરે છે કે સ્પર્શ ક્ય શિવાય પ્રકાશિત કરે છે?
ભગવાન હૈ ગૈાતમ, તે સ્પર્શીને પ્રકાશિત કરે છે, સ્પર્શ કર્યા શિવાય પ્રકાશિત કરતો નથી.
તમ–હે ભગવન, તે અવગાઢપણે પ્રકાશિત કરે છે કે અવગાઢ પણ રહિત પ્રકાશિત કરે છે?
ભગવાન–હે ગતમ, તે અવગાઢપણે પ્રકાશિત કરે છે, અવગાઢપણે રહિત પ્રકાશિત કરતો નથી; એવી રીતે અનંતરાવગાઢપણે પ્રકા. શિત કરે છે, પરંપરાવગાઢપણે નહીં.
ગૌતમહે ભગવન, તે અણુને પ્રકાશિત કરે છે કે બાદરને?
ભગવાન -હે ગતમ, તે અણુને પણ પ્રકાશિત કરે છે અને બાદરને પણ પ્રકાશિત કરે છે.
- ગેમ-હે ભગવન, તે ઊર્વ-ઉચે પ્રકાશિત કરે છે, તિરો પ્રકાશિત કરે છે કે અધનીચે પ્રકાશિત કરે છે ?