________________
સતક ૧ લુ
( ૧૩૭ )
એ પ્રમાણે જઘન્ય સ્થિતિવાળા નારીના કુલ મળીને સત્યાવીસ ભાંગા જાણવા.
જઘન્ય સ્થિતિમાં ઘણાં નારકીએ હાય છે, તેથી ક્રોધના ઉપયાગને વિષે સર્વે બહુવચનમાં કહેલા છે.
ગીતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે, હે ભગવન, રત્નપ્રભા પૃથ્વીના ત્રીશ લાખ નરકાવાસમાં પ્રત્યેક નરકાવાસની અંદર સમયથી અધિક એવી જઘન્ય સ્થિતિમાં રહેલા નારકીઓમાં શુક્રોધના ઉપયોગ કરનારા ઘણાં છે ? કે માનના ઉપયોગ કરનારા ઘણાં છે?કે માયાને ઉપયાગ કરનારા ઘણાં છે.? કે, લાભના ઉપયેાગ કરનારા ઘણાં છે ?
ભગવાન કહે છે, હું ગાતમ, ક્રોધ, માન, માયા અને લાભના ઉપચોગ કરનાર એક છે, અને ઘણાં પણ છે; અથવા ક્રોધના અને માનના ઉપયાગ કરનાર એક છે. અથવા ક્રોધના ઉપયાગ કરનાર એક અને માનનો ઊપયાગ કરનારા ઘણાં છે, એવી રીતે ચેારાશી ભાંગા થાય છે. અહિં ચારાશી ભાંગા એવી રીતે થાય છે કે, સમયથી અધિક એવી જઘન્ય સ્થિતિને માંડીને સંખ્યાના સમયથી અધિક એવી જઘન્ય સ્થિતિ સુધીમાં નારકીએ હાતા નથી, તા પણ જો દિ હાય તો એક અથવા અનેક હેાઇ શકે છે, તેથી ક્રોધાદિકના ઉપયોગમાં એક નારકીને લઇને ચાર વિશ્ર્લેપ થાય અને ખીજા ક્રોધાદિકના ઉપયાગમાં ઘણાં નારકીઓને લઇને પણ ચાર ભાંગા થાય, તે ચાર ભાંગાને દ્વિકને સયેાગ કરતાં ચાવીશ ભાંગા થાય, તે આ પ્રમાણે, ક્રોધ તથા માનના ઉપયેગમાં એક અને ઘણાં પક્ષે ચાર ભાંગા તેવી રીતે ક્રોધ તથા માયાના ચાર ભાંગા, ક્રોધ તથા લાભના ચાર ભાંગા, માન તથા માયાના ચાર ભાંગા, માન તથા લાભના ચાર ભાંગા અને માયા તથા લાભના ચાર ભાંગા એમ દ્વિકના સંયેાગમાં ચાવીશ ભાંગા થાય છે.
તેને જ્યારે ત્રિકના સંચાગ કરીએ ત્યારે ખત્રીશ ભાંગા થાય છે. તે આ પ્રમાણે, ક્રોધ, માન, તથા; માયાને એકના ઉપયાગમાં એક ભાંગે અને તેએમાં માયાના ઉપયેાગમાં ઘણાંને લેતાં મીજો ભાંગા એ અને ભાંગને માનના ઉપયાગમાં એકને લઇને બે ભાંગા અને તેમના ઊપયેાગમાં ઘણાંઆને લઇ બીજા એ, એમ ચાર ભાંગા થાય, પછી ક્રોધના ઉપયાગમાં એકને લઇને ચાર અને ખીજા ક્રોધના ઉપયાગમાં ઘણાંને લઇને ચાર એટલે ક્રોધ, માન અને માયાના ત્રિક સયાગથી આઠ ભાંગા થયા. તેવી રીતે ક્રોધ, માન અને સેક્ષના પિયાગમાં બીજા આઠ ક્રોધ, માયા અને લોભના
