________________
શતક ! હું.
(૧૩૯ )
અહિં આશ્રય લેવાને છે, પણ જે ક્રિય શરીરને અનુસરીને રહેલા નથી, તેમને આશ્રય લેવાનો નથી, એટલે સત્યાવીશ ભાંગાજ થઈ શકે..
અહિં બે શરીરને જ નિર્દેશ કરવો જોઈએ છતાં ત્રણ શરીર કહ્યાં છે, તે ત્રણેની અત્યંત સમાનતા દર્શાવાને કહેલ છે.
હવે સંહનનદ્વાર કહે છે. ગોતમ સ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, રત્નપ્રભા પૃથ્વીને વિષે જેટલા નારકી છે, તેમના શરીર કેવા સંહનન (સંઘયણ) વાળા કહ્યાં છે ?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, વજsષભ, નારા આદિ છ સંઘયણ કહેવાય છે, તે બધામાંથી એક પણ સંઘયણ તે નારકીને હોતી નથી, તેથી તે અસંહનની છે, અસ્થિને જે સંચય તે સંહનન કહેવાય છે, તો નારકીને અસ્થિ હોતા નથી શિરા-નાડો હેતી નથી અને ન હતી નથી. જે પુગળ અનિષ્ટ, કુરૂપ, અપ્રિય, અશુભ મનને સારા લાગે નહી તેવા અને વારંવાર સંભારતા જે ગમે નહીં તેવા હેય છે, તેવા દુગળીના સંઘાત રૂપે તેમના શરીર બંધાએલા હોય છે.
ઉપર પ્રમાણે પુર્ણને આપેલા વિશેષણે પ્રાયઃ એક અર્થવાળા છે, તે પુગળોની ઉત્કૃષ્ટ અનિષ્ટતાને પ્રતિપાદન કરવા માટે આપેલા છે તે નારકીના પુગળ અનિષ્ટ છે. કદિ અનિષ્ટ હેય પણ જરા સુંદર હોય તો તે સારા લાગે છે, તેથી કહે છે કે, તે એકાંત છે-સુંદર નથી. કદિ સુંદર ન હોય તો પણું કદિ કોઈ કારણને પ્રતિકારક થાય, પણ તે
અપ્રિય છે. એટલે અપ્રીતિ થવાના કારણ રૂપ છે, તેવા શા માટે છે? તેથી કહે છે કે તે “ અશુભ છે, એટલે તેમને સ્વભાવજ અશુભ છે.
ત્યારે તેવા અશુભ તે સામાન્ય રીતે પણ હય, તેથી કહે છે કે તે “અમનેશ” છે. એટલે તેને મનમાં અનુભવ કરતાં તે ઘણું અશુભ લાગે છે. તેવા તો કદિ કોઈવાર લાગતો હશે, તેથી કહે છે કે તે “અમનેમ” છે, એટલે તેમને વારંવાર મનમાં સંભારતા તે અણગમતાલાગે તેવા છે. આ પ્રમાણે તે નારકીના પુગળો ઉતકર્ષ રીતે અનિષ્ટતાને દર્શાવનારા છે. તેવા પુળે તે નારકીના શરીરમાં સંચય થઈને રહેલા છે.
હવે સંસ્થાન દ્વાર કહે છે. ગેતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, તે રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નારકીઓમાં શરીર કેવા સંસ્થાનવાળા કહ્યા છે? એટલે તે નારકીના શરીરને આહાર કે હેય છે?. .
