________________
(પર )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર. રવાથી, ઉર્વ લોકમાં રહેવાથી, નારકીઓની જેમ અધો લેકમાં રહેવાથી નહીં, તેમ મનુષ્યની જેમ દુઃખથી નહીં પણ સુખ ભાવે રહેવાથી પુદ્ગલે વારંવાર પરિણમે છે–પુષ્ટ થાય છે.
ગૌતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન, પૂર્વે આહાર કરેલા પુષ્ટ તથા અપુષ્ટ પુગદલે જે પરિણમ્યા-ઉદય આવ્યા, તે પૂર્વે નારકીના સંબંધમાં જે ચલિત કર્મ નિર્જરા વગેરે કહેલું છે, તે અસુરકુમારને માટે પણ પરિણમ્યા–ઊદય આવ્યા સમજી લેવાનું છે.
પછી નાગ કુમારેના સબંધમાં ગતમ સ્વામી પ્રશ્ન કરે છે.
હે ભગવન, નાગકુમાર દેવતાઓની સ્થિતિ કેટલા કાળની કહી છે? ભગવાન ઉત્તર આપે છે. હે ગતમ, તે નાગકુમારની સ્થિતિ જઘન્યથી શાહજારવર્ષની અને ઉત્કૃષ્ટથી એક દેશે ઓછી બે પાપમની કહી છે. તે જઘન્ય સ્થિતિ સામાન્ય દેવોની અપેક્ષાએ અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ઉત્તર શ્રેણીના ઇને આશ્રીને સમજવી.
ગૌતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન તે નાગકુમાર દેવતાઓ કેટલે કાળે શ્વાસોશ્વાસ લે છે અને મુકે છે?
ભગવાન ઉત્તર આપે છે. તે ગાતમ, તે નાગકુમાર દેવતાઓ જઘન્યથી સાત સ્તંકે અને ઉત્કૃષ્ટથી મુહૂર્ત પૃથકત્વના પરિણામે શ્વાસોચ્છવાસ લે છે અને મુકે છે.
ગતમ મુનિ પુછે છે, હે ભગવન, તે નાગકુમાર દેવતાઓ આહારના અથ હેય છે, તે તેમને કેટલે કાળે આહારનું પ્રયોજન ઉપજે છે?
ભગવાન કહે છે, હે ગતમ, તેમને પણ આભેગનિવર્તિત અને અનાગનિવર્તિત એમ બે પ્રકારના આહાર હેય છે. તેમાં જે અનાગનિવર્તિત આહાર છે, તે પ્રત્યેક સમયે અવિરહિતપણે ઉપજે છે. અને જે આભેગનિવર્તિત આહાર છે, તે જઘન્યથી ચતુર્થભકત અને ઉત્કૃષ્ટથી બેથી માંડિને નવ દિવસ સુધીમાં આહારની ઈચ્છા ઉપજે છે. બાકીનું ચલિત કર્મની નિર્જરા સુધીનું બધું અસુરકુમાર દેવતાની જેમ
૧ મુહર્ત એટલે બે ઘડી અને પૃથકત્વ એટલે બેથી માંડીને નવા સુધીની સંખ્યાં સુધીનો સમય.
