________________
तृतीय उद्देशक.
પ્રથમ માહનીય કનુ નિરૂપણ.
*
,
પ્રથમ કહેલા બીજા ઉદેશના છેલ્લા સૂત્રેામાં આયુષ્ય વિષે નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે. તે આયુષ્ય મેહના દોષને લઇને થાય છે. તેથી અહિં પ્રથમ મેાહનીય કર્મનુ' નિરૂપણ કરવા ગૈાતમ સ્વામી પ્રશ્ન કરે છે. પ્રથમની સંગ્રહ ગાથામાં કહ્યું છે કે, વ ગોરુત્ત 'કાંક્ષા દોષ તે દર્શાવે છે. ગાતમ સ્વામી પુછે છે. હું ભગવન, જીવકાંક્ષામેાહનીય કર્મ ક્રિયા કરે કે નહીં? જે માહ ઉપજાવે તે મેાહનીય કહેવાય છે, અને કાંક્ષા એટલે બીજા નવા નવા દર્શન પ્રાપ્ત કરવાની ઇચ્છા. અહિ ઉપલક્ષથી શંકાદિકનું પણ ગ્રહણ કરવું, તે કાંક્ષાનુ, મેાહનીય તે કાંક્ષા માહનીય અર્થાત્ મિથ્યાત્વ મેાહનીય, એવું કમ તે ક્રિયાનિાદ એટલે ક્રિયામાં મુકી શકાય તેવું છે કે નહીં. ? એ પ્રશ્ન
વીરભગવાન્ ઉત્તર આપે છે, હું ગાતમ, તે કર્મક્રિયા કરે. કારણકે, જે કરેલું ન હેાય–ક્રિયામાં મુકાયેલું ન હેાય, તેને કર્મ પણાની પ્રાપ્તિજ થતી નથી;
કોઈપણ વસ્તુને કરવામાં ચતુર્ભે ગી—ચારભાંગા હાય છે; દેશવડેહાથ વગેરેથી વસ્તુના એક દેશ–એક ભાગને આચ્છાદન કરે, તે પહેલેા ભાંગેા. અથવા હાથ વગેરેના દેશથીજ સર્વ વસ્તુનુ' આચ્છાદન કરે તે ખીજો ભાંગે.. અથવા સર્વાત્મપણે વસ્તુના દેશનું આચ્છાદન કરે તે ત્રીજો ભાંગેા;અથવા સર્વાત્મપણે સર્વ વસ્તુનું આચ્છાદન કરે તે ચાથા ભાંગા,
