________________
( ૭૨ )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
હારને પરિમાવે છે અને કદાચિત્ નથી પરિણમાવતા, કદાચિત્ ઉશ્વાસ નિઃશ્વાસ લે છે—મુકે છે અને કદાચિત્ નથી લેતા–મુકતા. જે ગાતમ, તે કારણને લઇને કહ્યું છે કે, સર્વ નારકી સરખા આહારવાળા નથી, તેમ સરખા શરીરવાળા અને સરખા ઉશ્વાસનિશ્વાસવાળા નથી.
ગાતમ સ્વામી પુછે છે. હે ભગવન, તે નારકીએ સર્વે સરખા ક્રમ વાળા છે ?
ભગવાન્ કહે છે. હે ગૈાતમ, તે અ સમથ નથી-ઘટતા નથી. ગાતમ સ્વામી પુછે છે. હે ભગવન, તે અર્થ શા કાણુથી ઘટતા નથી ?
ભગવાન્ ઉત્તર આપે છે. હે ગાતમ, તે નારકીએ એ પ્રકારના કહ્યા છે. એક પૂર્વાંત્પન્ન-પહેલા ઉપજેલા અને બીજા પશ્ચાદુત્પન્ન-પાછળથી ઉપજેલા, તેએમાં જે પહેલા ઉપજેલા નારકી છે, તે અપર્ચે કર્મવાળા કહ્યા છે. અને જે પાછળથી ઉત્પન્ન થયેલા નારકી છે, તે મેટા વાળા કહ્યા છે.
૧ અપ શરીરને લઇને મહાશરીરવાળાની અપેક્ષાએ ઘણું અપ દુઃખ થાય, તેથી તેએ કાઈ વાર—આંતરે ઉશ્વાસ નિઃશ્વાસ લે છે—મુકે છે. પ્રથમ જે કહેવામાં આવ્યું છે કે, નારકી હંમેશા ઉશ્વાસાદિ કરે છે, તે માટા શરીરની અપેક્ષાએ સમજવું. અથવા અપર્યાપ્તકાલે તે અહપ શરીરવાળા થતાં લામાહારની અપેક્ષાએ કદાચિત્ આહાર કરતા નથી અને ઉશ્વાસને વિષે પણ અપર્યાપ્ત પણાને લઈને કદાચિત્ શ્વાસાદિ કરતા નથી, તે શિવાય તેઓ આહાર લે છે અને ઉશ્વાસાદિ કરે છે. તેથી આ કહેવામાં આવ્યુ છે.
૨ પૂર્વે ઉત્પન્ન થયેલા નારકીને આયુષ્કર્મ અને તે શિવાય બીજા કાં વેઠેલા હોય છે અને વેદવાના થાડા રહે છે, તેથી તેને અપ કર્યું વાળા કહ્યા છે, અને પાછળથી ઉત્પન્ન થયેલા નારકીને આયુષ્ય વિગેરે ઘણાં કાં થાડા વેઠેલા છે-હાય છે, અને બાકી વેદવાના ઘણાં હાય છે. તેથી તેઓને મેટા કર્મવાળા થા છે. આ સૂત્ર જે નારકી સમાન સ્થિતિવાળા છે, તેમને ઉદેશીને પ્રરૂપિત કર્યુ છે., નહીં તા રત્નપ્રભા નારકાની અંદર ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિવાળા નારકીનું ઘણું આયુષ્ય ક્ષય પામી જતાં પલ્યોપમનું આયુષ્ય અવશેષ રહે છે. અને તેજ રત્નપ્રભા નારટીની અંદર દશહજાર વર્ષની સ્થિતિવાળો કાઇ બીજો નારકી ઉત્પન્ન થયેલા હોય, એમ માનીને પ્રથમ ઉપજેલા પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા નારકીની
