________________
શતક ૨ જું.
(૭૭)
વિશેષમાં એટલું કે, નારકીની અપેક્ષાએ અસુરકુમારના કર્મ, વર્ણ, વેશ્યા વિપરીતપણે સમજવા. જેમકે જે નારકીઓ પૂર્વોત્પન્ન–પહેલા ઉત્પન્ન થયેલા છે. તેઓના અલ્પ કર્મ, અતિ શુદ્ધ વર્ણ અને અતિ શુભ લેશ્યાવાળા હોય છે. અને જે પૂર્વે ઉત્પન્ન થયેલા અસુરકુમાર છે, તેઓ મોટા કર્મવાળા અશુદ્ધ વર્ણવાળા અને અતિ અશુભ લેશ્યાવાળા હોય છે કારણ કે, જે અસુર કુમારે પૂર્વ ઉત્પન્ન થયેલા છે, તેઓના મન અતિ કામ અને ગર્વથી જે વારંવાર આહાર કરે છે અને વારંવાર શ્વાસોશ્વાસ લે છે, એ સંબંધ એમ સમજવું કે, “ચતુર્થ ઉપર આહાર કરે છે અને થોડા સપ્તક ઉપર શ્વાસે શ્વાસ લે છે--મુકે છે.” એમ જે કહેલું છે, તેને આશ્રીને “વારંવાર એમ કહેવામાં આવ્યું છે. જે ઉત્કર્ષથી એક હજાર વર્ષે અધિક ઉપર આહાર કરે છે અને અધિક પખવાડીઆ ઉપર શ્વાસોશ્વાસ લે છે, તેને લઈને તેને એના અપકાળે થયેલા આહાર--ઉશ્વાસપણાથી વારંવાર આહાર કરે છે. ઈત્યાદિ વ્યપદેશ કરે છે, જેઓ અપ શરીરવાલા છે, તેઓ અપ શરીરને લઈને અ૫ પુગનો આહાર કરે છે અને તે પ્રમાણે શ્વાસોશ્વાસ લે છે, જે તેમના આહાર તથા ઉશ્વાસ કદાચિત્ થાય અને કદાચિત ન થાય, એ વિષયમાં તો મહા શરીરના આહાર ઉધાસના અંતરાળની અપેક્ષાએ સમજવું. એટલે ઘણાંજ અંતરાળને લઈને તેઓ તે અંતરાળે આહાર વગેરે કરે છે, અને તે બીજે કરે છે, એમ વિવેચન કરવામાં આવશે. જે મોટા શરીર, વાલા છે, તેમના આહાર તથા ઉશ્વાસમાં અંતરાળ છે, પણ તે અ૯પ છે, એમ “વારંવાર એ પદથી જણાવ્યુ છે.
આ ઉપરથી એમ સિદ્ધ થયું કે, મહા શરીરવાળા તેઓના આહાર તથા ઉશ્વાસનું ઘણુંજ અ૯૫ અંતર હોય છે, અને અ૯પ શરીરવાળા તેઓના આહાર તથા ઉશ્વાસનું મેટું અંતર હોય છે. જેમકે સધર્મ દેવકના દેવતાએને સાત હાથના માનને લઈને તેઓને મહા શરીરમાં આહાર તથા ઉશ્વાસ બંનેની અંદર અનુક્રમે બે હજાર વર્ષ અને બે પખવાડીઆનું અંતર અને અનુત્તર દેવતાઓને એક હાથના માનને લઈને તેઓને અપ શરીરમાં તેત્રીશ હજાર વર્ષ અને તેત્રીશ પખવાડીયાનું અંતર હોય છે. તેથી મહા શરીરવાળા એવા તેઓને જે વારંવાર આહાર તથા ઉશ્વાસ કહ્યો છે, તે ઉપરથી તેમની અલ્પ સ્થિતિ છે, એમ સિદ્ધ થાય છે, અને બીજાઓને વૈમાનિક દેવતાઓની જેમ તેથી ઉલટી રીતે સમજવું.
અથવા લામાહારની અપેક્ષાએ લઈએ તો તેઓ વારંવાર પ્રત્યેક સમયે આહાર કરે છે, અને જે મહા શરીરવાલા છે, તેઓ પર્યાપ્ત અવસ્થામાં
