________________
શતક ૨
.
(૭૧)
ખાય છે. આ વાત શરીરના પ્રમાણુની અપેક્ષાએ કહેલી છે. નહીં તે લોકમાં તો એવું પણ બને છે કે, કેઈ મોટા શરીરવાળે માણસ થોડું ખાય છે અને નાના શરીરવાળે માણસ ઘણું ખાય છે. એ વિરોધ બાહુત્ય પક્ષને આશ્રીને આ સ્થળે આવશે નહીં.
તે મોટા શરીરવાળા નારકીઓ આહારના ઘણાં પુદ્ગલેને પરિગુમાવે છે–પુષ્ટ કરે છે. ઘણું પુદ્ગલે વારંવાર ઉશ્વાસ રૂપે અને નિઃસ્થાસ રૂપે ગ્રહે છે, વળી વારંમવાર આહાર કરે છે, વારંવાર પરિણુમાવે છે, વારંવાર પઉશ્વાસ તાથા નિઃશ્વાસ લે છે.
તેઓમાં જે નારકીઓ અલ્પ શરીરવાળા છે, તેઓ ઘણાં અલ્પ પુદ્ગલોને આહાર કરે છે, ઘણાં અલ્પ પુદ્ગલેને પરિણાવે છે અને ઘણાં અલ્પ પુગલો એ ઉશ્વાસ તથા નિઃશ્વાસ લે છે-મુકે છે, વળી તેઓ કદાચિત આહાર કરે છે અને કદાચિત્ નથી કરતાં, કદાચિત તે આ
૧ તે નારકીઓ પૂર્વે ઉપપાતાદિ સાતા વેદનીયને અનુભવ ર્યા પછી અશાતા વેદનીયમાં વર્તે છે, તેથી એકાંત વડે તે મોટા શરીરવાળા નારકી દુ:ખી અને આહારની તીવ્ર અભિલાષવાળા થાય છે.
૨ જે પરિણુમાવવું–પુષ્ટ કરવાનું છે, તે આહારના પુદ્ગલેને અનુસરીને છે, તેથી ઘણું પુગલે કહ્યા છે. ગતમ સ્વામીએ પરિણુમાવવા વિષે પ્રશ્ન કર્યો નથી છતાં પ્રભુએ તે આહારનું કાર્ય ધારીને કહેલું છે.
૩ જે મોટા શરીરવાળું હોય તે નાના શરીરવાળાના કરતાં ઘણાં ઉધાસ તથા નિ:શ્વાસ ગ્રહે છે. દુઃખી માણસ પણ તેમજ કરે છે. નાકીઓ દુઃખી હોય છે, તેથી પણ શ્વાસોશ્વાસ વધારે લે છે-મુકે છે.
૪ મોટા શરીરને લઈને વારંવાર આહાર કરે છે. આહારને અતિ શીઘ્રતાથી ગ્રહે છે.
૫ મિટા શરીરને લઈને તેમજ વધારે દુઃખને લઈને તેઓ વારંવાર ઉશ્વાસ નિઃશ્વાસ લે છે-મુકે છે.
૬ અપ શરીરને લઈને તેઓ તેમના આહાર કરવાના પગલાની અપેક્ષાએ ઘણુ અ૯પ પુગલોને આહાર કરે છે.
૭ મોટા શરીરવાલા જે આહાર લે, તેના અંતરાળની અપેક્ષાએ અર્થાત બહુ કાળના અંતરાળને લઈને તેઓ કદાચિત આહાર લે છે અને કદાચિત નથી લેતા.