________________
( ૨ )
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
તેા નકામા ગણાય, તેથી કહે છે કે, તે ઉગ્ર એવી અનશન વગેરે તપસ્યાથી યુક્ત હતા. જે તપસ્યા બીજા પ્રાકૃત પુરૂષાથી તે ચિંતવી પણ શકાચ નહીં. જાજવલ્યમાન અગ્નિની જેમ તે કર્મરૂપી ગહનવનને ખાળવામાં સમર્થ એવા ધર્મધ્યાનાદિ તપથી યુક્ત હતા. તે તરતજ હતા એટલે તે એવી તપસ્યા તપતા કે જેથી તેનાં કર્મી સંતપ્ત થતાં હતાં. પણ તે તપથી તેને તપેારૂપ આત્મા સંતસ થતો નહીં કે જે બીજાઓને સ્પર્શ ન કરી શકાય. વળી તે દેહ મહાસત્તા હતા એટલે આશ`સા દાષથી રહિત એવા માટા તપથી યુક્ત હતેા. તે ભીમ હતા એટલે પ્રથમ કહેલા ઉગ્ર પ્રમુખ તપને કરવાથી પડખે રહેનારા અપ સત્ત્વ-જીવાને ભયંકર હતા. અથવા તે દેહ ઉદાર હતા. તે હો' હતા એટલે પરીષહેા તથા ઇંદ્રિયારૂપી રિપુગણના નાશ કરવામાં નિર્દય હતા. તે ધોળુળ હતા એટલે બીજાએથી મુશ્કેલીથી આચરી શકાય તેવા મૂલગુણવાળા હતા. તે દેહ ભેર તપવી હતા એટલે થોર તપસ્યા કરનારા હતા. તે દેહ ઘોર પ્રાર્થવાર્ હતા એટલે બીજા અપ સત્ત્વવાળાએથી આચરી શકાય નહીં, તેવા દારૂણ બ્રહ્મચર્યવાળા હતા તે દેહ છૂટચોર હતા એટલે શરીરના સંસ્કારીત ( શાભા )ને ત્યાગ કરનારા હતા. તે દેહની અંદર અનેક યાજન પ્રમાણ એવા ક્ષેત્રમાં રહેલી વસ્તુઓને ખાળવામાં સમર્થ એવી વિસ્તારવાળી તેોલેશ્યા સક્ષિસ થઈને લીન થયેલી હતી. તે દેહ ચૈાદક પૂર્વી હતા.
અવધિજ્ઞાનાદિકથી રહિત એવા પુરૂષ પશુ ચતુર્દેશપૂર્વી હેઇ શકે છે, તેથી કહે છે કે, તે દેહ ચતુર્ગાનથી યુક્ત હતેા એટલે તે કેવળજ્ઞાન શિવાયના ચાર જ્ઞાનવાળા હતો. ઉપર કહેલા બે વિશેષણેાથી યુક્ત હોય તાપણુ કાઇ સમગ્ર શ્રુત વિષયમાં વ્યાપક એવા જ્ઞાનવાળા હાતા નથી, કારણ કે, ચૈાદ પૂર્વધારી છઠા ગુણસ્થાનમાં રહેલા ગણાય છે. તેથી કહે છે કે, તે દેહ સાક્ષરસનિપાતી હતા, એટલે સર્વ એવા અક્ષરોના સંચેાગેાને જાણનારા હતા. તે દેહ ન્યાક્ષરસનિવારી હતા એટલે શ્રવણને સુખકારી એવા અક્ષરને નિરંતર ખેાલનારા હતા.
૧ ઘોરી એટલે આત્માની પણ અપેક્ષા ન કરે તેવા–એમ કેટલા એક વ્યાખ્યા કરે છે. ર્ કૈાઇ વિશિષ્ટ તપના પ્રભાવથી ઉત્પન્ન થયેલી એક જાતની લબ્ધિ તેજલેશ્યા કહેવાય છે. ૩ તે દેહથી ચૈાદ પૂર્વી રચેલા હતા, તેથી તેને ચૈાદ પૂર્વી કહેલા છે. આ વિશેષણ આપી તેમનામાં શ્રુત કેવળાપણું પણ હતું, એમ સૂચવ્યું છે.
