________________
શ્રી ભગવતી સૂત્ર.
ભગવાન મહાવીર પ્રભુએ આપેલા તે નવ પ્રશ્નોના ઉત્તર
ભગવાન ગોતમ ગણધરે ઉપર કહેલા નવ પ્રશ્નો શ્રીમહાવીર પ્રભુને પુણ્યા હતા, તે પછી શ્રી મહાવીર પ્રભુએ તેના અનુક્રમે ઉત્તર આપ્યા અહિં વાદી શંકા કરે છે કે, જેમણે પોતે દ્વાદશાંગી રચેલી છે જેઓ શ્રુતજ્ઞાનના સર્વ વિષયોને જાણનારા છે અને જેઓ સર્વ પ્રકારના સંશયોથી રહિત હોવાથી સર્વસના જેવા ગણાય છે, તેવા ભગવાન તમને શ્રીવીરપ્રભુને શામાટે પ્રશ્નો કરવા પડયા? કારણ કે, તેઓ સંશાયરહિત રાનને ધરનારા હતા.
તેના ઉત્તરમાં કહે છે કે, તેમને માટે તમારે એવી શંકા કરવી યોગ્ય નથી, કારણ કે, ભગવાન ગતિમસ્વામી તમેએ કહેલા ગુણવાળ છે, તે સત્ય છે. છતાં પણ છઘસ્થપણુને લઈને તેમનામાં અનાગ–અપૂ
તા હોવાનો સંભવ છે. તેને માટે લખ્યું છે કે, “છાસ્થ એવા કેઈપણ મનુષ્યને અનાભોગ ન હોય એમ બને જ નહીં, કારણ કે, જ્ઞાનાવરણ પ્રકૃતિ વાલા કર્મને લઈને જ્ઞાનાવરણ થયા વગર રહેતું નથી.”
અથવા તેનું સમાધાન એવી રીતે પણ થઈ શકે છે, તે મૈતમે સ્વામી પિતે જાણતા હતા, છતાં પણ તેમણે એ પ્રશ્નો પિતાના બોધની ખાત્રી કરવા માટે પુછેલા છે, અથવા અાજનેને બોધ કરવા માટે, કે પોતાના વચન ઉપર શિષ્યોને પ્રતીતિ લાવવા માટે અથવા સૂત્રોની રચનાના કપ–આચારને પ્રતિપાદન કરવા માટે પણ એ પ્રશ્ન પુછેલા છે એ સંભવિત છે.
મહાવીર ભગવાન કહે છે, હે ગતમ! જે ચલાયમાનને ચલિત કહેવા ત્યાંથી માંડીને નિજ રા પામતાને નિર્જરા પામેલ કહેવા સુધીનાં નવ પદો ખુલ્લી રીતે એમજ છે. એ નવપદ કમને અધિકાર લઈ વર્તમાન અને ભૂતકાળનું સામાનાધિકરણ્ય જાણવાની ઈચ્છાથી પુછવામાં આવ્યા અને તેનો નિર્ણય પણ આપવામાં આવ્યો. પરંતુ તે ચલન વગેરે નવ પદ પરસ્પર સરખા અર્થવાળાં છે કે ભિન્ન અર્થવાળાં છે? એ પ્રશ્ન અને તેનો નિર્ણય દર્શાવા માટે ગૌતમસ્વામી પુછે છે, હે ભગવન્! એ ચલાયમાન અને ચલિત વગેરે જે નવ પદ્ય છે, તે એક અર્થવાળાં છે. એટલે એક વિષય
૧ સમાપણું—ખાપણું,
