Atmanandji Jainacharya Janmashatabdi Smarakgranth

Book Title: Atmanandji Jainacharya Janmashatabdi Smarakgranth
Author(s): Mohanlal Dalichand Desai
Publisher: Atmanand Janma Shatabdi Smarak Trust

View full book textPrevious | Next

Page 780
________________

પ્રો. કેશવલાલ હિંમતરામ કામદાર ગિરનાર તથા શત્રુંજયની યાત્રા કરે છે. સૌરાષ્ટ્રમાં તે શિહોરનું બ્રહ્મસ્થાન વસાવે છે. આ સર્ગમાં કરેલું પરદેશીઓનું વર્ણન ખાસ ઉપયોગિતા ધરાવે છે, પાટણ આવતાં સિદ્ધરાજ ખૂબ ય કરે છે અને સહસ્ત્રલિંગ તળાવ, સત્રશાળાઓ વિગેરે તૈયાર કરાવે છે.
સેળમાં સર્ગમાં કુમારપાળને અમલ શરૂ થાય છે. તેના કુલ ૯૭ લેકે છે. અહીં ગૂર્જરેશ્વર ચિત્રકૂટ( ચિતોડ ) ના રાજા આર્ટ ઉપર સવારી કરે છે. આ સર્ગમાં આપેલું આબુનું વર્ણન અતિ રમ્ય છે. હેમચંદ્ર આચાર્ય આ વર્ણનમાં બનાસ નદી, મંદાકિની નદી, વસિષનો આશ્રમ, મહાતીર્થનાને, મહોત્સ, સેંધવી દેવી, ખનિજની ખાણે, શબરી સ્થાને, કષભદેવનું મંદિર, તેની કારીગીરી, અચલેશ્વર, રાજા વિક્રમસિંહે કુમારપાળનું કરેલું આતિથ્ય –એટલી બાબતોનો સમાવેશ કરે છે. બનાસ નદી ઉપર છાવણું નાંખી પડેલા ગુર્જર સૈન્યનું વર્ણન અહીં આવે છે અને કવિ છ ઋતુઓને અહીં વર્ણવે છે.
આવું જ મનહર વર્ણન સત્તરમાં સર્ગમાં ચાલુ રહે છે. તેમાં ઈતિહાસનું નામ માત્ર નથી. સુરતક્રીડા, સંધ્યાનવર્ણન, રાત્રિવર્ણન, સૂર્યોદય એટલું એમાં આવે છે, જે કે લેક–સંખ્યા કુલ ૧૩૮ છે. આ સર્ગ વાંચતાં મને “શિશુપાલવધ” માં યાદવની ગિરનારયાત્રા યાદ આવી હતી.
અઢારમા સર્ગની કલેક–સંખ્યા ૧૦૬ છે, અને તેમાં જે રસેનાને ચિત્રકૂટી સેના ઉપરને વિજય આવે છે.
ઓગણીસમી સર્ગમાં કુલ ૧૩૭ લોકે છે. તેમાં આણે રાજા કુમારપાળ સાથે મૈત્રી કરે છે અને પાટણ મુકામે મેવાડકુંવરી જહુણાદેવી સાથે કુમારપાળનું લગ્ન થાય છે. આ જ સર્ગમાં માળવાના રાજા બલ્લાલ સામેની સવારીનું વર્ણન આપવામાં આવ્યું છે અને બલ્લાલનો વધ થાય છે તે કહેવામાં આવ્યું છે.
વસમો સર્ગ કાચનો છેલ્લો સગે છે. તેમાં કુમારપાળ અમારિ–ષણ પ્રવર્તાવે છે, નિર્વશ પ્રજાજનના ધનનો ત્યાગ કરે છે, કાશીક્ષેત્રના કેદારનાથના મંદિરનું પુનરુદ્ધાર કરાવે છે, સેમિનાથના મંદિરને ઉદ્ધાર કરાવે છે, પાટણમાં પાર્શ્વનાથનો પ્રાસાદ બંધાવે છે ને કુમારપાળેશ્વર દેવનું (શંકર) મંદિર કરે છે અને દેવપત્તનમાં પાર્ધ ચેત્ય કરે છે. આ સર્ગમાં કુમારપાળ જૈન થાય છે એમ જણાય છે, કારણ કે હેમચંદ્રસૂરિ ૯૮ મો લેક નીચે પ્રમાણે રચી ગયા છે –
युष्मान् भो अभिवादये भव जयी भो एधि जैनश्च भो, युष्मानप्यभिवादये सुकृतवान् भूयः कुमार भव । आयुष्मांश्च कुमारपाल चिरमित्याशंसितोऽत्राहतै
चैत्यं स्फाटिकपार्श्वबिंबमकृत स्वर्णेन्द्रनीलैर्नपः ॥ શતાબ્દિ ગ્રંથ ]
* ૧૭ *
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org


Page Navigation
1 ... 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042