Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 10 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
मगवतीस्त्रे
२२२
त्वादिति ' तत्थ णं जे से पव्वराहू से जहणे णं छण्हं मासाणं, उक्कोसेणं बायालोसार मासाणं चंदस्स, अडयालीसाए संवच्छरणं सूरस्स' तत्र तयोर्युत्रराहुपर्वराहोमध्ये, खलु यः स पर्वराहुः वर्तते स जघन्येन षण्णां मासानाम्, षण्मासानन्तरमित्यर्थः चन्द्र सूर्ये वा आवृणोति, उत्कृष्टेन द्वाचत्वारिंशता मासानाम्, द्वाचत्वारिंशन्मासानन्तरमित्यर्थः चन्द्रमावृणोति सार्द्धवर्षत्रयानन्तरं चन्द्रस्य लेश्यामावृत्य तिष्ठतीत्यर्थः सूरस्य तु लेश्याम् उत्कृष्टतया संवत्सराणाम् अष्टाचत्वारिंशता, अष्टचत्वारिंशद्वर्षानन्तरमित्यर्थः आवृत्य तिष्ठति, सूर्यमावृणोतीतिभावः ॥०१॥
चन्द्रस्य सश्री नामार्थ वक्तव्यता प्रस्तावः
मूलम् -' से केणट्टेणं भंते! एवं बुच्चइ-चंदे ससी, चंदे ससी ? गोयमा ! चंदस्स णं जोइसिंदस्स जोइसरण्णो मियंके विमाणे कंता देवा कंताओ देवीओ, कंताई आसणसयणखंभभंडमत्तोवगरणाई अप्पणोऽविय, णं चंदे जोइसिंदे जोइसराया सोमे कंते, सुभए पियदंसणे सुरूवे, से तेणहेणं जाव ससी" ॥ सू० २ ॥
छाया - तत् केनार्थेन भदन्त ! एव मुच्यते - चन्द्रः सश्रीः चन्द्रः सभीः ? गौतम ! चन्द्रस्य खलु ज्योतिपिकेन्द्रस्य ज्योतिषिकराजस्य मृगाङ्के विमाने कान्ता देवाः, कान्ता देव्यः कान्तानि आसनशयनस्तम्भभाण्डामत्रोपकरणानि, आत्मना पिचखलु, चन्द्रो ज्योतिषिकेन्द्रो ज्योतिषिकराजः सौम्यः, कान्तः, सुभगः, प्रियदर्शनः, सुरूपः, तत् तेनार्थेन यावत् - सश्रीः ॥० २||
यह उस समय सब तरफ से अनाच्छादित रहता है । 'तस्थ णं जे से पन्वराहू से जहणेणं छण्हं मासाणं उक्कोसेणं बायालीसाए मासाणं चंदस्स, अडयालीसाए संवच्छरणं सूरस्स ' ध्रुवराहु से भिन्न जो पर्वराहु होता है - वह जघन्य से छहमास के बाद चन्द्र अथवा सूर्य को आवृत करता है और उत्कृष्ट से ४२ महिनों के बाद चन्द्रमा को आवृत करता है, तथा ४८ वर्ष के बाद सूर्य को आवृत करता है || सू०१ ||
“ तत्थ णं जे से पव्वराहू से जहणणेणं छण्हं मासाणं उक्कोसेणं बायालीसाए मासाणं चंदस्स, अडयालीसाए संवच्छरणं सूरस्स " ध्रुवराहुथी लिन्न येवो ने પ રાહુ છે, તે ઓછામાં ઓછા છ માસ બાદ ચન્દ્ર અથવા સૂર્યને આવૃત કરે છે, અને વધારેમાં વધારે ૪૨ માસ માદ-૩ા વર્ષ પછી-ચન્દ્રને આવૃત કરે છે તથા ૪૮ વર્ષ પછી સૂર્યને આવૃત કરે છે. સૂ॰૧||
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
