Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 10 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 646

प्रमैयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० ४ सू० ८ स्पर्शनाद्वारनिरूपणम् ६३१ पोग्गलत्थिकायपए से केवइएहएहिं धम्मत्थिकायपएसेहिं पुढे ? ' हे भदन्त ! एका खलु पुद्गलास्ति कायप्रदेशः कियद्भिः धर्मास्तिकायप्रदेशैः स्पृष्टो भवति ? एवम् कियद्भिः अधर्मास्तिकायप्रदेशादिभिः स्पृष्टो भवति ? ' एवं जहेच जीवतिलकायस्स' एवं पूर्वोक्तरीत्या यथैव जीवास्तिकायस्य प्रतिपादनम् कृतम् तथैव पुद्गलास्तिकायस्यापि प्रतिपादनं कर्त्तव्यम् तथा च-एकः पुद्गलास्तिकायप्रदेशो जघन्येन चतुर्भिः उपर्यधोभागस्याविवक्षणात् उत्कृष्टेन सप्तभिः धर्मास्तिकाय
अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'एगे भंते ! पोग्गलस्थिकायपएसे केवाएहिं धम्मस्थिकायपएसेहिं पुढे' हे भदन्त ! एक पुद्गलास्तिकाय. प्रदेश कितने धर्मास्तिकायप्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है ? इसी प्रकार वह कितने अधर्मास्तिकायादिकों के प्रदेशों से स्पृष्ट होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं एवं जहेव जीवस्थिकायस्स' हे गौतम ! जिस प्रकार पूर्वोक्तरीति से जीवास्तिकाय का प्रतिपादन किया गया है उसी प्रकार पुद्गलास्तिकाय का भी प्रतिपादन कर लेना चाहिये। तथा च-एक पुद्रलास्तिकाथ प्रदेश जघन्य से चार धर्मास्तिकाय प्रदेशों द्वारा-ऊपर नीचे की दिशाओं में के किसी एक धर्मास्तिकाय के प्रदेश से आजू. बाजू की दो दिशाओं के धर्मास्तिकाय के दो प्रदेशों से और एक वहां के धर्मास्तिकाय के प्रदेश से कि जहां वह अवगाढ हो रहा है, स्पृष्ट होता है। इस प्रकार वह पुद्गलास्तिकाय का एकप्रदेश धर्मास्तिकाय. के जघन्यरूप में ४ प्रदेशों से स्पृष्ट होता है यहां उपरि अधोभाग की थिकायपएसेहि पुढे ?" उ मापन ! पुरास्तियने में प्रदेश स्तिકાયના કેટલા પ્રદેશે વડે પૃષ્ટ થાય છે? એજ પ્રમાણે તે કેટલા અધમસ્તિકાયાદિકના પ્રદેશ વડે પૃષ્ટ થાય છે?
महावीर प्रभुन। उत्तर-“ एवं जहेव जीवत्थिकायस्स" 3 गीतम! આ વિષયને અનુલક્ષીને જેવું જીવાસ્તિકાયનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું છે, એજ પ્રમાણે પુક્લાસ્તિકાયનું પણ પ્રતિપાદન કરવું જોઈએ. જેમ કે-પુદ્ગલાસ્તિકાયને એક પ્રદેશ ધર્માસ્તિકાયના ઓછામાં ઓછા ચાર પ્રદેશ વડે. (ઉપર નીચેના ધર્માસ્તિકાય પ્રદેશમાંના કોઈ એક પ્રદેશ વડે, આસપાસની બે દિશાઓના ધર્માસ્તિકાયના પ્રદેશ વડે, અને જ્યાં તે અવગાઢ છે ત્યાંના એક ધર્માસ્તિકાય પ્રદેશ વડે) પૃષ્ટ થાય છે. અહીં ઉપરિ અભાગની વિવક્ષા કરવામાં આવી નથી. ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ પુલાસ્તિકાયને એક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦