Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 10 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
भगवतीसूत्रे इत्यादि षडूभङ्ग प्रश्नोत्तरम् , त्रिप्रदेशिकस्कन्धः स्यादात्मा कथंचित् सद्रूपो वर्तते, स्यात् नो आत्मा कथञ्चित् असद्रूपः इत्यादि त्रयोदशभङ्गः प्ररूपणम् , कथं तावत् त्रिप्रदेशिव स्कन्धस्य 'स्यादात्मा' इत्यादि त्रयोदशभङ्गाः भवन्ति ? इति प्रश्नोत्तरम् , चतुष्पदेशिकस्कन्धस्य एकोनविंशतिभङ्गानां प्ररूपणम् , कथं तावत् चतुष्पदेशिस्कन्धस्य श्यादात्मा, स्यात् नो आत्मा' इत्यादिभङ्गानां हेतुकथनमिति ।
___ आत्मस्वरूपवक्तव्यता। मूलम्-"कइ विहाणं भंते! आया पण्णत्ता? गोयमा! अट्र विहा आया पण्णत्ता, तं जहा-दवियाया, कसायाया, जोगाया, उवजोगाया, णाणाया, दंसणाया, चरित्ताया, वीरियाया। जस्स णं भंते! दवियाया तस्स कसायाया, जस्स कसायाया तस्स दवियाया?। गोयमा! जस्स दवियाया तस्स कसायाया सिय अस्थि सिय नस्थि, जस्स पुण कसायाया तस्स दवियाया नियम अत्थि। जस्सणं भंते ! दवियाया तस्स जोगाया?। एवं जहा दवियाया कसायाया भणिया तहा दवियाया जोगाया य भाणियव्वा । जस्सणंभंते ! दवियाया तस्स उवजोगाया एवं सम्वत्थ इस प्रश्न का षड्भंगरूप उत्तर त्रिप्रदेशिक स्कन्ध कथंचित् आत्मा हैं, कथंचित् सद्रूप है, कथंचित् नो आत्मा है, कथंचित् असद्रूप है-इत्यादि १३ भंगों द्वारा उसकी प्ररूपणा। त्रिप्रदेशी स्कन्ध के 'स्यादात्मा' इत्यादि रूप से १३ भंग कैसे होते हैं इस प्रश्न का उत्तर चतुष्पदेशी स्कन्ध के १९ भंगो की प्ररूपणा चतुष्पदेशिक स्कन्ध के १९ भंग होने में हेतुकथन । પ્રરૂપણા ઢિપ્રદેશિક સ્કન્ધ સપ કેવી રીતે છે? આ પ્રશ્નોને છ ભાંગાઓ દ્વારા ઉત્તર ત્રિપ્રદેશિક કન્ય અમુક અપેક્ષાએ આત્મા છે, અમુક અપેક્ષાએ સદ્ભય છે, અમુક અપેક્ષાએ નો આત્મા છે, અમુક અપેક્ષાએ અદ્રપ છે, ઈત્યાદિ ૧૩ ભાગાઓ (વિકલ) દ્વારા તેની પ્રરૂપણા ત્રિપ્રદેશ સ્કંધના “સ્યાદાત્મા” ઈત્યાદિ રૂપે ૧૩ ભાંગાએ કેવી રીતે થાય છે? આ પ્રશ્નને ઉત્તર ચતુષ્પદેશી સ્કન્ધના ૧૯ ભાંગાઓની પ્રરૂપણુ ચતુષ્પદેશી સ્કન્ધના ૧ ભાંગા થવાના કારણેનું કથન.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
