Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 10 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीकाश०१३ उ०१सू०४ रत्नप्रभायां नैरयिकादीनामुत्पातादिनि.४८७ ख्येयविस्तृतनरकवदेव यावत्-असंख्येयाः कापोखलेश्यावन्तः, इत्यारभ्य असंख्येया अनाकारोपयुक्ता इति पर्यन्ता उपपद्यन्ते, असंख्येयाः पूर्वोक्ताः एकोनचत्वारिंशभेदभिन्नाः नैरयिका उद्वर्तन्ते, तथा असंख्येया अनन्तरोपपन्नकाः१, असंख्येयाः परम्परोपपन्नकाः२, असंख्येया अनन्तरावगाढाः३, असंख्येयाः परयोजन विस्तार वाले नरकों के तीन आलापकों की अपेक्षा यदि इन असंख्यात योजन विस्तार वाले नरकों के आलापकों में कोई अन्तर हैं तो वह " असंख्यात" इस पद की अपेक्षा से ही है अर्थात् असंख्यात योजन विस्तारवाले नरकों में उत्कृष्टों से असंख्यात नारक उत्पन्न होते हैं-तब कि संख्यात योजन विस्तारवाले नरकावामों में उत्कृष्ट से संख्यात नारक उत्पन्न होते हैं ऐसा कहा गया है। इसी प्रकार अस. ख्यात पद को लेकर के कथन में भिन्नता उद्वर्तना और सत्ता के आलापकों में भी जाननी चाहिये बाकी का और सब कथन पूर्वोक्त संख्यात योजन विस्तृत नरकों की तरह जानना चाहिये। यावत् कापोतलेल्या वाले यहां से लेकर अनाकार उपयोगवाले यहां तक के सब नारक असंख्यात असंख्यात उत्पन्न होते हैं । इसी प्रकार से ३९ भेदभिन्न नारक असंख्यात असंख्यात ही उद्वर्त्तना करते हैं-वहां से मरकर बाहर निकलते हैं, तथा अनन्तरोपपन्नक असंख्यात ही होते हैं, परपढमसए" पूर्वरित सभ्यात योजना विस्ता२१७ न२४वासाना नाना ત્રણ આલાપકે કરતાં અસંખ્યાત એજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસના નારકેમાં જે કંઈ અખ્તર હોય, તે તે એટલું જ છે કે–સંખ્યાત જનના વિસ્તારવાળા નારકમાં વધારેમાં વધારે “સંખ્યાત” નારકે ઉત્પન્ન થાય છે, પરંતુ અસંખ્યાત જનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસમાં વધારેમાં વધારે
અસંખ્યાત” નારકો ઉત્પન્ન થાય છે, એમ સમજવું એજ પ્રમાણે ઉદ્વર્તના અને સત્તા વિષયક આલાપકેમાં પણ સંખ્યાને બદલે અસંખ્યાત પદને પ્રાગ અહીં (અસંખ્યાત વૈજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસના નારકના કથનમાં) થ જોઈએ. બાકીનું સમસ્ત કથન પૂર્વોક્ત સખ્યાત જનના વિસ્તારવાળા નકાવાસના નારકોના કથન પ્રમાણે જ સમજવું એટલે કે કાતિલેશ્યાવાળા નારકથી લઈને અનાકારે પયુકત પર્યન્તના નારકે પણ ત્યાં એક સમયમાં વધારેમાં વધારે અસંખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે, અસંખ્યાત ઉદ્વર્તન કરે છે અને અસંખ્યાત નારકેનું ત્યાં અસ્તિત્વ હોય છે. એજ પ્રમાણે અનન્તરે પપન્નક નારકે પણ ત્યાં અસંખ્યાત જ હોય છે, પરમ્પરે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૦
