________________
તરવાની ચિંતાનું કારણ હોય, તે પણ એનાથી જેઓને ઉપકાર થયે છે, તેઓએ તે આગળ વધવા માટે એ ઉપકારને જ મુખ્ય બનાવે છે.
એ ઉપકારને જેઓ મુખ્ય બનાવે નહિ, તેઓ કૃતજ્ઞતા ગુણને પામી શકે નહિ. અને જે આત્માઓ કૃતજ્ઞતા ગુણથી વંચિત રહી જાય, તે આત્માઓ બીજા એક પણ સાચા ગુણને કઢી જ પામી શકે નહિ.
ગુણેનું બીજ દુનિયાની કોઈ પણ ચીજથી માતા-પિતાના ઉપકારને બદલો વળી શકે તેમ નથી, એને સ્વીકાર કર્યા સિવાય આત્મા ધર્મના માર્ગમાં આગળ વધી શકતો નથી.
માતા-પિતાના ઉપકારે દુપ્રતિકાર છે, એવી માન્યતા ધરાવનાર આત્મા, જ્યાં સુધી સંસારમાં રહે છે
ત્યાં સુધી તે પિતાના માતા-પિતાની ભક્તિમાં તત્પર રહે છે. એથી તે અનેક દુર્ગણોને ભેગ થતો બચે છે. જેના જીવનમાં માતા-પિતા કે વલેની ભકિતએ મુખ્ય છે, તેના જીવનમાં અભિમાનાદિ દુર્ગણે કે વિષયવિલાસાદિ પાપવાસનાઓ અમર્યાદિતપણે કદી જ પ્રવેશ પામી શકતી નથી.
આ કૃતજ્ઞતા ગુણનું અધિકાધિક પાલન કરવા માટે આત્મા જેમ જેમ ઉત્સાહિત થતું જાય છે, તેમ તેમ તેનામાં બીજા અનેકાનેક ગુણો વિકાસ પામતા જાય છે, એ દષ્ટિએ કૃતજ્ઞતા એ ગુણેનું બીજ છે. એ બીજમાથી
