Jain Shasan 1991 1992 Book 04 Ank 01 to 48

Book Title: Jain Shasan 1991 1992 Book 04 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

View full book textPrevious | Next

Page 611
________________

-- ભોગાભિલાષ/ગાભિલાષ ––
–પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પૂર્ણચન્દ્ર સૂરીશ્વરજી મહારાજ
આ સંસારમાં વસતા માનવોની વહે. રેખા દેરતી આ “રતિ પ્રવૃત્તિથી હજી ચણી કરવી હોય, તે બે વિભાગમાં થઈ કદાચ જોઈ જાણી ન શકાય, પણ વૃત્તિથી શકે : કેટલાંક ને નંબર “ગાભિ. તે એ જરૂર બરાબર જાણી શકાય ! લાષી'ની કક્ષામાં આવે ! તો ઘણાખરા સુભાષિતે સંસારમાં વસતા માનની જીવોને “ભોગાભિલાષી ગણી શકાય. આ નાડ પારખીને ખૂબ જ સુંદર નિદાન કર્યું બંને જાતના છ સંસારમાં પોત-પતાનું છે. દેહ, ધન અને કુટુંબ તેમજ જિન, અસ્તિત્વ ટકાવી રાખતા આવ્યા છે. આ જિનમત અને સંઘ આ ક્રમમાં ઘણું ઘણું બંનેને ઓળખવાના માપક-યંત્રને વિચાર રહસ્ય છુપાયેલું છે. એક ત્રિપુટીના હાથમાં કરવામાં આવે, તે પ્રવૃત્તિ અને વૃત્તિના બે આપણું ભવભ્રમણ હોવાથી એ મારક છે, તો આપણી આંખ સામે તરવરી ઉઠે ! બીજી ત્રિપુટી આપણને મોક્ષ-ગમનમાં
. નાભિલાષીની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિથી, સહાયક હોવાથી એ તારક છે. ભોગાભિલાષીની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિ જુદી જ તરી માણસને પિતાના દેહ પર આંધળ-રાગ આવવાની ! છતાં જો આ બંને જાતના છે. સંસારની વિષવેલ આ આંધળા-રાગના જીવનું સાચામાં સાચું “ભેદયંત્ર” કે ઈ મૂળિયા પર જ ફાલેફુલે છે. દેહ પરને બની શકે એમ હોય, તો એપ્રવૃત્તિ નહિ, આ આંધળા દેહ સુધી જ સીમિત ન વૃત્તિ જ બની શકે છે ! હજી કદાચ રહેતા, ધન અને પરિવારને પણ વીંટળાઈ બંનેની પ્રવૃત્તિ સમાન દેખાતી હોય, એ વળે છે. માણસને, આંધળે રાગ મુખ્યત્વે બને, પણ વૃત્તિમાં તે આભગા જેવું તે દેહ ઉપર અને પછી પરિવાર ઉપર જ વિરાટ-અંતર હેવાનું જ ! આ અંતરનું
હોય છે. માણસ ધન ઉપર એ કારણે જ ટૂંકુ છતાં ટકેરભર્યું દર્શન એક સુભાષિત
પ્રેમ કરે છે કે, દેહ અને પરિવારને અમનમાંથી મળી શકે એમ છે. સુભાષિત બંને
ચમનભર્યો નિર્વાહ ઘન વિના શકય જીવો વચ્ચેની ભેદરેખા દોરી બતાવતા
જ નથી. કહે છે કે,
માણસ દેહને “હું” તરીકે માનવાની ભેગાભિલાષી જીની ૨તિ દેહ, ધન પહેલી ભૂલને ભેગ બને છે, એમાંથી અને કુટુંબની મારક-ત્રિપુટી પર હોય છે, “મારાપણની ભૂલની ભયંકર પરંપરા
જ્યારે ગાભિલાષી છની રતિ જિન, સર્જાય છે અને ભૂલની ભુલભુલામણીમાં જિનમત અને સંઘની તારકત્રિવેણી પર ભટકતે માનવ પછી ધન અને પરિવારની હોય છે ! બંને જતના છ વચ્ચે ભેદ. સાથેય મમત્વને સંબંધ બાંધે છે. આમ,


Page Navigation
1 ... 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022