Jain Shasan 1991 1992 Book 04 Ank 01 to 48

Book Title: Jain Shasan 1991 1992 Book 04 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

View full book textPrevious | Next

Page 626
________________

Dan
ઇન્દ્રિયનાસ્પર્શી, વિષય, રસના ઇન્દ્રયના સ્વદ કરવા સંબંધી વિષય, ઘ્રાણેંદ્રિયના સુંઘવા સંબ ંધી વિષય, ચક્ષુ ઇન્દ્રિયના રૂપ જોવા સંબધી વિષય અને શ્રોત્રેન્દ્રિયને શબ્દ સાંભળવા સંબધી વિષય–આ પાંચે ઇન્દ્રિયાના પાંચે વિષયેા ઇષ્ટ અને અનિષ્ટ એ ભેદ્દે હોય છે. ઈષ્ટ સચેાગથી આન' માનવાવાળા આત્મા અને અનિષ્ટ સાગથી દુ:ખ માનવવાળા આત્માએ આધીનતાના ચેાગે પરમ દુઃખને પામે છે. ઇષ્ટ સંચેગામાં પણ જે આત્મા તન્મય થતા નથી અને અનિષ્ટ સ'યેાગમાં જે આત્મા દુઃખી થતા નથી. તે જ આત્માએએ વિષયતૃષ્ણા ઉપર કાપ મૂકયા છે એમ માનવું જોઈએ અને એવા જ આત્માએ વાસ્તવિક સુખના અનુભવ કરી શકે છે એમ જ્ઞાનીઓએ કહ્યું છે.
દુનિયામાં નાકરી આદિથી પરતંત્ર માણસાને જોઈને ખીજાઓને દયા આવે છે. પરન્તુ તે આત્માએ પાતાના માટે વિચાર કરતા નથી કે હુ' સ્વતંત્ર છુ.. પરંત ત્ર છુ' ? એ આત્માએએ વિચાર કરવા જોઇએ કે અમારા આત્મા વિષયને આધીન છે માટે અમે પશુ પરતંત્ર છીએ. આજે તમારા આત્મા ઇન્દ્રિયાના ગુલામ છે કે ઇન્દ્રિયા આત્માની ગુલામ છે ? વાસ્તવિક મધ્યસ્થ દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે તે આત્માને જરૂર ભાસ થાય કે આત્મા ઇન્દ્રિયાના ગુલામ બન્યા છે. વિષય તૃષ્ણાની અધિનતાના યેાગે જીવા પેાતાની આત્મ શિકત ગુમાવી બેસે છે.
મનુષ્ય જન્મ શરીરની સેવા માટે નથી શરીરની સુખકારીમાં આત્માને ભાગ દેવા અને એમાં ઉન્નતિ માનવી એ બુદ્ધિમત્તા નથી પણ એવફી છે. સર્વાં પાપનું મૂલ વિષયની તૃણા છે. અને એ વિષય તૃષ્ણા આત્માન્નતિમાં દીવાલ સમાન છે માટે વિષય તૃષ્ણા રૂપ દીવાલને ભાંગી નાખવા પ્રત્યેક આત્માએ પ્રયત્ન કરવા જોઇએ. સુખ અને દુઃખનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજવા માટે વિષયાધીન મનુષ્ય સમ થઈ શકતા નથી. વિષય તૃષ્ણાની આધીનતા છેાડવા સારીએ દુનિયાના પદાર્થોને લાત મારવા તૈયાર થવુ જોઇએ. વિષયતૃખ્શાને આધીન થયેલા આત્માએ એ ભાન થઈ જાય છે, કાર્યાકા ના પણ વિચાર કરતા નથી અને નીચ માણસને છાજતી પ્રવૃત્તિનું આચરણુ
કરે છે.
સારીએ દુનિયાના જીવા વિષય તૃષ્ણાથી સર્વથા સુકત થઈ જાય અને એ ન અને તે પણ મર્યાદિત થઈ જાય તે જ જગતમાં શાંતિ ફેલાય, બાકી અશાંતિ રહેવાની જ છે. દુનિયાના જીવ હિંસા, અસત્ય, ચારી, બદમાશી અને પર્ઘાને મેળવવાની લાલસામાં રક્ત દેખાય છે તેનુ મુખ્ય કારણ વિષય તૃષ્ણા છે. અને એ પાંચ ઇન્દ્રિયા દ્વારા પાષાય છે અને એ પાંચે ઇન્દ્રિયાની આધીનતા એ દુઃખી થવાના માર્ગ છે, માટે જે આત્માને સુખ જોઇતું હોય તેઓએ પાંચે ઇન્દ્રિયાને સ્વાધીન રાખવી જોઇએ,


Page Navigation
1 ... 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022