________________
(૧) મમ્મલિ સાલક, (૨) પૂરણ કમ્સ૫, (૩) કુલ કય્યાયન, (૪) અજિત કેસકંબલિ, (૫) સંજયએલીપુત, અને (૬) ગૌતમ બુદ્ધ
આમાં મખલિ ગેલની હકીક્ત આપણે ઉપર જોઈ ગયા. હવે બીજાઓના સંબંધમાં જે કાંઈ હકીકતે તત્કાલીન જૈન, જેનેતર સાહિત્યમાંથી જે મળે છે જે ટૂંકમાં તપાસી જઈએ.
. (૨) પૂરણ ૫ આના સિદ્ધાંત શું હતા તે વિગતવાર જોવા મળી શકતું જી; પરંતુ પદ્ધ સાહિત્યમાં એના વિષે જે વર્ણન સંગ્રહાયેલું છે તે ઉપરથી નીચેની બાબતે સ્પષ્ટ તારી શકાય છે.
કોઈએ કર્યું હેય, બીજા પાસે કરાવ્યું હોય, કોઈએ કાપ્યું હોય કે અન્ય દ્વારા કપાવ્યું હોય, કેએ કદને ત્રાસ આપ્યો હોય કે અપાવ્યો હોય; કોઈએ પ્રાણી વધ કર્યો હોય કે કરાવ્ય હેય ચોરી કરી હોય કે કરાવી હેય; ધાડ પાડી હોય કે પડાવી હેય; લૂંટફાટ કરી હોય કે કરાવી હોય; વ્યભિચાર સેવ્યો હોય કે સેવડાવ્યો હોય; જૂઠું બેલ્યો હોય કે બેલાવડાવ્યું હેય-આ રીતે, ટૂંકમાં, ગમે તે પાપ કર્યું હે – કરાવ્યું હોય તે પણ તે કરનાર કે કરાવનારને કાંઈ પાપ લાગતું જ નથી. સુતીક્ષ્ણ અ, શસ્ત્રથી ગમે તેટલી કતલ ચલાવી હોય કે લેહીની નદીઓ વહેવાવી હેય તો પણ તેને કાંઈ પાપ લાગતું નથી. ગંગા જેવી પવિત્ર નદીના દક્ષિણ કિનારે કાપાકાપી કરે કે મારામારી કરે અને ઉત્તર કિનારે યજ્ઞ કરે અથવા દાન કરે તે તેને કાપાકાપીનું નથી લાગતું પાપ કે દાનનું નથી મળતું પુણ્ય.
