________________
૭૮
.
ટીકામાં તેને ટીકાકાર સિદ્ધસેન દિવાકરે પિતાના પ્રભાવથી વિક્રમ રાજાને જેનધર્મનુયાયી કર્યો હતો એમ કહે છે. એ ટીકામાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે દિવાકર રાજસત્તામાં જઈને વિક્રમરાજાની અવર્ણનીય સ્તુતિ કરી હતી અને તે રાજાએ તેથી પ્રસન્ન થઈ પિતાનું સર્વસ્વ આપી દીધું હતું. જ્યારે પ્રભાવક ચરિત્રકાર તથા અન્ય વિદ્વાને પણ એ જ દિવાકરને વિક્રમીય એથી કે પાંચમી શતાબ્દિમાં મૂકે છે; છેવટે ચોથી, પાંચમી સદી પછી તે નહિ જ ૨ આવી રીતે આ બાબતમાં પણ સંદિગ્ધતા છે પરંતુ એ તે સ્પષ્ટ જ થયું કે વિક્રમના વખતમાં શિવલિંગમાંથી પાર્શ્વનાથની મૂર્તિને ઉદ્દભવ કર્યો છે તે અસત્ય વસ્તુ છે. જેને મૂર્તિના પુરસ્કર્તાઓ માટે આ ઘટના áનિપ્રદ નિવડશે કારણ કે મૂર્તિ ઉત્પન્ન કર્યાની હકીકત ગલત સિદ્ધ થાય છે....
(૩) ચાકિનીસનું હરિભદ્રસૂરિના સમય સંબંધે પણ એવી જ અરાજકતા પ્રવર્તે છે. યાકિની નામની એક મહતરા (સાધી) હતી. હરિભદ્રસૂરિ જન્મથી બ્રાહ્મણ હતા. પરંતુ તેમને પિતાના જ્ઞાનનું એટલું બધું અભિમાન હતું કે તેમણે જાહેર કર્યું હતું કે તેઓ જેનનું બેલેલું નહિ સમજી શકે તેમના તેઓ શિષ્ય થશે. એક એવું બન્યું કે તે યાકિની મહત્તા “વિક્રમ રા” વાળી ગાથા બોલી રહ્યા હતા. જ્યારે ઉકત હરિભદ્ર રસ્તા ઉપરથી પસાર થઈ રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે તે ગાથા સાંભળી અને એ ગાથા પ્રાક. તમાં હોવાથી તેમજ પરિભાષિક અર્થથી ગંભીર હોવાથી તે તે ગાથાના રહસ્યને પામી ન શક્યા. પછી તેઓ તે મહત્તરા ૫ સે ગયા જે તેમને એક સાધુ પાસે લઈ ગઈ અને અંતે હરિભદ્ર જૈન ધર્મની દીક્ષા અંગીકાર કર્યો. ત્યારથી પિતાની છેષણા મુજબ તેઓ પિતાને યાકિની મહત્તા સૂનુ તરીકે ઓળખાવવા લાગ્યા.કે તેમણે
૧. “ કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્ર ટીકા ”૨. “પ્રભાવચરિત્ર.” ૩. “પ્રબંધ ચિંતામણિ,” હરિભદ્ર પ્રબંધ.
