________________
ક્રિયા તે બનેની એકજ છે. જુદો નથી. ભેગી વિષયમાં ર, પઓ રહે છે. અને અભાગી જ્ઞાની પણ વિષયમગ્ન રહે છે. તે પછી એકને જ્ઞાની અને બીજાને આવાનો કહેવા-તે શા-આધારે ? શું એમ સમજવું વ્યાખ્યાનકારને મતે વિષય ભેગવે છે તે જ્ઞાની અને -બીજા બધા અજ્ઞાની છે? વસ્તુસ્થિતિ એમ છે કે વ્યાખ્યાનકાર પિતાની ઈચ્છા પ્રમાણે વ્યાખ્યાન ચલાવે છે અને મંડળ બધું હાએ - હા પાડે છે. ' . .
: . જેઓ હજારે સ્ત્રીઓના સહવાસસુખને ભોગવી રહ્યા હોય અને તે છતાં તે જ્ઞાની હોય એમ શા આધારે માનવું? જે જ્ઞાની ખરેખરા જ્ઞાની હેય તે સ્ત્રીથી, હજાર ડગલા દૂર જ રહે છે. જ્ઞાનો હોય તેને પણ નવ વાંડ વિશુદ્ધ બ્રહ્મચર્ય પાલનની આજ્ઞા છે. તે પછી કેવી રીતે સ્ત્રી સાથે રહી શકે છે જે જ્ઞાની સ્ત્રી ભોગ ભેગવવા ખુશી છે અને એથી કર્મબંધન થતો હોય તે પછી અજ્ઞાનીએ ભેગથી દૂર શા માટે રહેવું? જ્ઞાનીને સ્ત્રી મેગની ઈચ્છા રહે અને એને ભેગથી એને પાપ ન લાગે તે અજ્ઞાનીને ભોગેચ્છા કેમ ન રહે ? અને એને પાપ શું કામ લાગે ? જ્ઞાનની અને શાસ્ત્રની સારી વ્યાખ્યા કરે તે શું જ્ઞાની ? અને જે તેમ ન કરી શકે તે શું અજ્ઞાની ?
જ્ઞાની અને અજ્ઞાનીનું લક્ષણ બાંધવામાં આવા વ્યાખ્યાનકાર લકોએ કેવળ ઊંધું જ માર્યું છે. આ વસ્તુસ્થિતિ કાંઈ અત્યારના સમયની જ વિશિષ્ટતા નથી પરંતુ ખુદ ભગવાનના વખતમાં પણ હતી. અને ત્યારપછી પણ આગમકારને પડખે ઉભા રહી મોહની પ્રણ લિકામાં ઘસડી જાય તેવા ગ્રંથો અનેક લોકેએ લખ્યા છે. કુંદકુંદાચાર્યો જેમ પિતાના સિદ્ધાંતે સિદ્ધ કરવા પ્રયત્ન કર્યો છે તેમ અન્ય લેકેએ પણ કર્યો છે. આવા ગ્રંથોના વાંચનથી સમિતિ, ગુપ્તિના પાલનને તથા પંચ મહાવ્રતાના આરાધનને છોડી દઈ અન્ય બાબતમાં એ લેકો કંટાઇ ગયા છે. વિષ સેવન મોક્ષ પ્રાપ્તિનું કારણ બની
*
*
*
