________________
૧ર
:
આત્માના પર્યાયથી જ્ઞાન મેળવી શકે તેમ છે. પરંતુ તેઓ તેમ નહિ કરતાં પોતાની ઉપદેશધારા વહેવડાવવી સતત ચાલુજ રાખે છે.
હવે, આત્મા સ્વયં સંબુદ્ધ થઈ શકે છે તે ગુરુના ઉપદેશથી બે ધિત છો, ગુરૂપદેથી સમજનારા છ મેક્ષે જાય છે એમ જે શાસ્ત્રકારોએ કહ્યું છે તે શા માટે ? સ્વયંભુદ્ધ, પ્રત્યેક બુદ્ધ અને બુદ્ધબોધિત એમ ત્રણ પ્રકારના જીવો મેક્ષમાં જાય છે એમ તે પછી શાસ્ત્રકારોએ શા માટે કહ્યું? કદાચ તેઓ એવી દલીલ કરશે કે ગુરુ. ગમે તેટલું કહે પરંતુ જીવની યોગ્યતા નહિ હોય તો ગુરુ એકલા શું કરવાના? બ્રહ્મદત્તને ગમે તેટલે ઉપદેશ આપે તે પણ તે ફેકટ નો તે ગયે શું ? આ દલીલ ખોટી નથી. કારણ કે જીવમાંજ લાયકાત ન હોય તો ગુરૂપદેશ વ્યર્થ જવા સર્જાય છે. પરંતુ તરનારને જેમ તારાની જરૂર છે તેમ મેક્ષ જવા ઈછનાર ઉમેદવારને પણ ગુરુની આવશ્યકતા છે જ. શિષ્યમાં યોગ્યતા હોય છતાં એનું ગુરુ દ્વારા યથા યોગ્ય માર્ગ દર્શન ન થાય તો કોઈ જીવ મોક્ષ જવાની ઈચ્છા સરખી પણ નહિ કરે. મનુષ્યને આંખે તે છે રસ્તો કાપવા સમર્થ પણ છે. પરંતુ કયારે ? સૂર્યને પ્રકાશ હશે તે. અંધારામાં નહિ. અર્થાત નિમિત્તની અપેક્ષા રહે જ છે. એ નિમિત્ત નકામું નથી. છેવટે તો સેનગઢી પણ કબુલ કરે છે. પરંતુ કબુલ કરતાં પહેલાં એ વાતને યથાશય મરડે છે. પિતાને કક્કો ખરે કરવામાં અને લીધેલી લત નહિ મેલવામાં ઘણાજ પ્રયાસ કરે છે. એ નિમિત્ત કોણ છેટું છે તે સમજાવવા એક પછી એક દાખલા આપે જ જાય છે. જુઓ. (૫) ગુરુને લીધે શ્રધ્ધા નથી. (૬) શાસ્ત્રથી જ્ઞાન થતું નથી. કુંભારને લીધે ઘડે થયા નથી.' આ વાક મોટે અક્ષરે તેમણે મુકેલા છે. આમાં તેઓ બેટા છે કે તેઓ જેમને બધાને ખોટા કહે છે તે ખેષ્ટા છે? સમજવું શું? આ વાક વાંચનારાઓ પોતે સમજતા નથી એમ નથી. સમજે છે. બરાબર
૧. એજન, પૃ.
૫૭.
