________________
૧૫૭
મૂકું છું તે હે પ્રભો ! આપની સાક્ષીએ મૂકું છું. તે એ મૂકવાની
ક્રિયા કેણે કરી ? જીવે કે જડ પદાથે ? એક બાજી કહે છે કે અશુભ રાગ ટાળવા માટે : છે અને ખીજી બાજુ એ કહે છે. કે મેાક્ષફળની ભાવના કરું છું . ફલ, ફૂલ મુકવામાં આવે છે તે તદ્દન જડ ક્રિયા છે એમ તેઓ કહે છે તા પછી મેાક્ષનુ કુલ જડને કેવી રીતે મળે ? મેાક્ષફલ તેા આત્માને જીવને મળે છે અને પૂજા. કરનારના ભાવ છે તે તે જડ ભાવ છે. જડ ભાવમાંથી ચૈતન્યભાવ વા મેાક્ષફલ કેવી રીતે આવી શકે ? વળી તેઓ કહે છે કે આત્માની પિછાન થયા પહેલાં જિતેન્દ્રદેવની પૂજા થાય છે. તેા કહેવાનું કે જો આત્માને સ્વનું જ્ઞાન થયું નથી તેા જિનેન્દ્રદેવની એળખ થઇ કેવી. રીતે ? જ્યાં આત્માને જ હું ડ્ડાણ છું—કાંથી આવ્યા છું—કયાં જવાના છું— એનું જ્ઞાન થયું નથી ત્યાં એને જિને દ્ર દેવની એાળખ કયાંથી થઈ ગઇ? પ્રથમ આત્માને પેાતાના અસ્તિત્વાદિનુંજ જ્ઞાન નથી થયું તેા એજિતેંદ્રની પૂજા કરેશા સારૂ ? પહેલાં આત્મા છે એમ સિદ્ધ થાય પછો ક્રમની સિદ્ધિ થાય અને પછી જ ક`મુકિતના સવાલ આવે. જો મુકિતમા સિદ્ધ થાય તે પછી વીતરાગ દેવ, ધર્મ, ગુરુ વગેરે ઉપરના પ્રેમભાવ તથા પરાભકિતનું સાથ કય સિદ્ધ થઈ શકે. સેાનગઢી કહે છે કે જિતેશ્વરની પૂજા થયા પછી આત્માની ઓળખાણુ થાય~ ત્યાંજ ગુંચવણ છે. અર્થ એ છે. કે આત્માની ઓળખાણુ નથી અથવા આત્માનું સ્વરૂપ સમજાયું નથી તા પછી જિને દ્રદેવની ભક્તિ કે પૂજા કાણ કરશે ? ખરેખર, પૂજા કરનાર કાઈ જ ન થાય.
ભગવાનને પ્રસન્ન કરવા માટે ફૂલ, ફૂલ મુકવામાં નથી આવતા એમ સાનગઢો કહે છે. જો આમ ન હોય તેા પછી ફૂલ, ફલ, નૈવેદ્ય, વગેરે ભગવાનને શું કામ ધરાવવામાં આવે છે? શું તેઓ રમત રમી રહ્યા છે? કે સમયને દુર્વ્યય કરી રહ્યા છે? પ્રભુને રાજી રાખવ ભક્તિ, પૂજા ન કરતા હોયતા શા માટે પૈસાને ખાટા ખર્ચી અને હિંસા કરતા હશે? પ્રભુતા કેવલ વિતરાગી È, નિષ્કિારી છે; એમની આગળ મુકવાથી શું હેતુ સધાશે? કારણ વિનાની કાઇ
