________________
૧૬૦
સચમધારી મુનિરાજને તેમના ભકત ફલ, ફૂલ આપે તે તેથી તે પાપના ભાગી થાય. અકલ્પનીય ચીજ, વસ્તુ મુનિરાજને આપવાથી લેાકા તેને માટે શુ ધારશે? એ તથારૂપના મુનિરાજ એ વસ્તુ આરોગતાં ઉદ્દેમની લાગણી અનુભવશે. આવી વસ્તુ અના લાક ધરે તે તે મુનિરાજ સમજી શકે કે એમ એણે અજ્ઞાનવæ થઇ કર્યું છે પરંતુ ભકતજન તરફથી જ્યારે એમ થાય ત્યારે એ મુનિરાજને દુઃખ થયા વિના રહેજ નહિ. અહિં આપણે સાધારણું, મુનિરજના દાખલા લીધા પરંતુ હવે એને સ્થાને વીતરાગ પ્રભુનુ દૃષ્ટાંત લ્યો. વીતરાગ પ્રભુ તે રાગ, દ્વેષથો પર છે. તથા કાર્યનું અહિત કરનાર નથી. એવા વીતરાગ પ્રભુને ફલ, ફૂલાદિ ધરવાથી વીતરાગ તરફની ભકિતને બદલે ફલ, ફૂલાદિના ધરનારા તેમની આશાતના, અવિવેક કરી રહ્યા છે એ ખાખતમાં શું સમજાવવાપણું છે? વીતરાગ પ્રભુ તા દરેક ઇચ્છાથી રહીત છે. તેા પછી ફલ, ફૂલાદિ ધરવાનો અર્થ શું? લ, ફૂલાદિ ધરવાં એ ભક્તિના એક પ્રકાર જ હાય તા મેમોલિક જિનાગમા તત્સ’બધે. ચુપકીદી સેવેજ નહિ. જગતના અન્ય દેવા સામાન્ય કેાટિના છે અને તે રાગ, દ્વેષથી પર નથી. વીતરાગ પ્રભુ તે દરેકે દરેક વાસનાથી. પર છે. એમને ફલ, ફૂલાદિ ધરવા એ તદ્દન વિવેક રહિતતા છે.
સાનગઢી કહે છે કે વીતરાગ દેવ સાક્ષત્ ઉપસ્થિત નથી માટે તેમની પ્રતિમામાં પ્રથમ વીતરાગતાનું સ્થાપન કરી તેમની પૂજા, અના કરવી તે શુભ રાગ ટાળવાનું નિમિત્ત બની શકે છે અહિંયા પ્રશ્ન એ ઉર્દૂભવે છે કે પ્રતિમામાં વીતરાગ દેવનું આરોપણ કરવુ તે બુદ્ધિ કે સમ્યગ્દષ્ટિના વિષય હોઈ શકે-બની શકે ખરે ? સત્ય વસ્તુમાં સત્ય પ્રતીતિ કરવી એતા સમજી શકાય છે. પરંતુ જે વસ્તુ, મશ જેમાં નથી તેની કલ્પના કરવી એ સમ્યગ્દષ્ટિ ન કહેવાય. એક બાજુ એમ અસંદિગ્ધપણે પ્રતિપાદિત કરવામાં આવે છે કે વસ્તુમાં વસ્તુત્વનું દર્શીન તે જ્ઞાન અને વસ્તુમાં વસ્તુતાની પ્રતીતિ તે અજ્ઞાન. તે
