________________
૬૮
પુરવાર થાય છે. એમની પછી થએલા નિહ્મોમાં તથા આચાર્યોમાં આ ગર્વનું તોફાન તીવ્રતાપૂર્વક વિલસી રહેલું દશ્યમાન થાય છે. મનુષ્યશરીરમાં પણું પશુત્વનું આચરણ કરી રહેલાઓના દષ્ટાંત ઇતિહાસમાં ઓછા નથી.
જૈન દર્શનના ભકત બન્યા હોવા છતાં અને તેને ઘોળીને પી ગયા હોવા છતાં જૈન દર્શનનું સહજ અને સાચું પરિણામ જે સૌજન્ય છે તેનાથી વિરહિત તેઓ હોય છે. તે વ્યકિતઓના અંબારમાં સમાજ અંજાઈ જાય છે અને ક્ષણિક વિજયથી એ બુદ્ધિમાં વિલસનારાઓ ફૂલાય છે પરંતુ એમની સ્થિતિ મણિ ધરાવતા અને વિષને પણ ધરાવતા સર્પ જેવી છે. અંતે મણિધર સર્ષ તે વિષધારીજ સપ અને એ કારણે મનુષ્ય માટે એ ભજનીય નથી.
જેનદર્શનના જ્ઞાનરૂપી મણિના તેઓ ધારક છે પરંતુ સાથે સાથે કષાયરૂપી વિષથી પણ તેઓ પરિસ્તુત છે. જેના દર્શનને સાચા અર્થમાં એ જ ભક્ત છે જેણે સૌજન્યપ્રાપ્ત કરી હોય. એ વિનાને કેવળ વાણી વિલાસ કુમાર્ગે લઈ જનાર છે-પિતાને અને અને પરને. સંસારના ઉદ્ધારમાં નહિ કે તેને વધારવામાં પોતાના સર્વસ્વને ઉપગ ત્યાગી પુરુષે કર રહે.
વર્તમાનમાં, તાંબર, દિગંબર, અને અમૂર્તિપૂજક વર્ગો જેને સમાજમાં છે અને તેમાં પણ અનેક પેટા વર્ગો છે. તેમની કૃતિઓ આપણને જ્યારે જોવાનું જાણવા મળે છે ત્યારે જ તેમના સુસાધુ– પણાની કે કુસાધુપણાની આપણને જાણ થાય છે. કહ્યું છે -
अमृतं किरति हिमांशुविषमेव फणी समुगिरति। गुणमेव वक्ति साधुषिमसाधुः प्रकाशयति ॥
અર્થ - ચંદ્ર અમૃત વરસાવે છે; સર્પ વિષ વમે છે. એમ સાધુ પુરુષો ગુણનું પ્રાકટય કરે છે અને અસાધુ જનો લેકેના દોષોને ઉધાડા પાડે છે.
