________________
૭૬
આગમકાળની બુદ્ધિ તીવ્ર હતી. ઉત્તરાત્તર એના હાસ થતા ગયા એ તા આપણે આગળ જોયુ. એટલે એ વખતની લેાકભાષામાં– પ્રાકૃતમાં–નિયુકિતઓ, ભાષ્યા, અને યુણિ લખાઈ. ત્યારબાદ સંસ્કૃતનુ ગૌરવ વિશેષ થતુ હશે એટલે એ ભાષામાં • આચાર્યંમ પેાતાની શકિત અજમાવી. અને છેવટે ગુજરાતીના જમાના આવ્યા એટલે ધર્મસિદ્ધ મુનિએ એ ભાષાનુ અવલંબન લીધું. એથી કરી પ્રાકૃત ભાષામાં, સંસ્કૃત ભાષામાં કે ગુજરાતીમાં લખનારજ વિદ્વાન એવુ એકાંતિક કથન કરવુ કાઈ રીતે ન્યાય્ય નથી. આગમના રહસ્યનુ પ્રકટીકરણ કરનાર લખાણજ—પછી તે પ્રાકૃતમાં હાય, સંસ્કૃતમાં હોય કે ગુજરાતીમાં—સં શ્રેષ્ઠ મનાવુ જોઇએ. આ સેાટી ઉપર ચડાવતાં ધર્મસિંહ મુનિના સ્તબકેા ઉત્તરકાલીન ટીકાકારોના લખાણા કરતાં કયાંય ચડી જાય તેવા છે. અસ્તુ.